Zasiłek na dzieci (Child Tax Credit)

Mity i fakty

Zasiłki (Benefits) wywołują wiele kontrowersji i krąży na ich temat mnóstwo obiegowych opinii. Wiele osób przychodzi do naszego biura dzieląc się z nami zasłyszanymi historiami. A to kuzyn Maćka otrzymał kilka tysięcy funtów na żonę i dzieci, z którymi nie mieszka od trzech lat i od roku jest rozwiedziony. Albo Bogdan, szwagier jednego z naszych klientów, dostał pismo z HMRC z decyzją, że przez cztery lata otrzymywał Working i Child Tax Credit bezprawnie i teraz musi wszystko zwrócić. Jako powód podano nieprawdziwe i niekompletne informacje przedstawione w deklaracji. „Ja formularz wypełniłem zgodnie z prawdą. Jeśli coś nie było do końca jasne, to przecież urzędnicy powinni sprawdzić czy wszystko jest w porządku. Skoro benefity zostały przyznane, to byłem przekonany, że mi się należą. A teraz po czterech latach każą zwracać peniądze, których już nie ma. Przecież do końca życia przyjdzie mi spłacać pieniądze, które przecież mi się należały?” – argumentował zrozpaczony Bogdan. Jak to jest? Kto ponosi odpowiedzialność w przypadku nadpłaty zasiłków lub omyłkowo żle wypełnionego podania? Jak chronić się przed pomyłkami i niekompetencją urzędników?

Zasiłki, podobnie jak rozliczenia podatkowe, rozpatrywane są na podstawie złożonej przez osobę zainteresowaną deklaracji. W podaniu podawane są dane oraz sytuacja rodzinna oraz materialna osoby starającej się o wsparcie finansowe. Urząd, zajmujący się przyznawaniem zasiłków, analizuje podane informacje i jeśli formularz został wypełniony prawidłowo, zasiłek zostaje przyznany i pieniądze wypłacone. Zgodnie z zasadą zaufania, istniejącą w systemie brytyjskim od wieków, zadaniem urzędnika nie było sprawdzenie czy osoba starająca się o zasiłek, zadeklarowała prawdziwe informacje. Rola urzędnika ograniczała się do analizy przedstawionych faktów (nie sprawdzenie ich prawdziwości) oraz kalkulowanie na ich podstawie wysokości należnego świadczenia. Pragnę nadmienić, że z powodu ogromnych nadużyć ze strony osób ubiegających się o zasiłki, system zaufania uległ poważnemu nadwyrężeniu i przez ostanie dwa lata, w niektórych przypadkach urzędnicy domagają się potwierdzenia zadeklarowanych w podaniu faktów, zanim zasiłek zostanie przyznany.

Wracając do przypadku Bogdana, deklaracja o przyznanie Tax Credits została złożona cztery lata temu. W związku z tym wysokość zasiłku została przyznana na podstawie złożonej deklaracji i nikt nie sprawdzał prawdziwości deklarowanych faktów. Bogdan, nie znając zbyt dobrze języka, wypełnił podanie o zasiłki z pomocą koleżanki. W formularzu podane zostały dane Bogdana oraz dwójki dzieci, które od kilku lat mieszkały z matką w Polsce i z którymi Bogdan widywał się raz w roku. Bardzo niefortunnym przeoczeniem było pominięcie w podaniu danych żony. Zgodnie bowiem z obiegową informacją danych żony, która mieszka w Polsce i nie ma National Insurance Number, w podaniu podawać nie należy, gdyż to spowoduje, że podanie zostanie odrzucone. Po wysłaniu aplikacji Bogdan w niespełna miesiąc otrzymał Working Tax Credit oraz zasiłek na dzieci Child Tax Credit wraz z dodatkiem dla rodzica samotnie wychowującego dwójkę dzieci (tzw lone parent element). Ponieważ angielski nie należał do jego mocnych stron, informacja o lone parent element uciekła uwadze Bogdana. Niestety po czterech latach Urząd Podatkowy (HMRC) postanowił sprawdzić, czy informacje podane w deklaracji i potwierdzane przez kolejne 3 lata są prawdziwe. Bogdan otrzymał pismo z listą informacji, które Urząd Podatkowy prosił o wysłanie. Między innymi oświadczenie ze szkół, potwierdzające, że dzieci uczą się w pełnym wymiarze godzin, list z GB – General Practitioner (lokalnego lekarza) o rejestracji dzieci w lokalnym ośrodku zdrowia oraz zapytanie, kto zajmuje się dziećmi, kiedy Bogdan jest w pracy.

Czy rodzic pracujący w UK może otrzymywać zasiłek na rodzinę w Polsce?

Zgodnie z prawem Unii Europejskiej rodzic pracujący w jakimkolwiek kraju Unii może starać się o zasiłki rodzinne przysługujące rodzinom w danym kraju. Co oznacza, że jeśli jeden z rodziców mieszka i pracuje w UK i utrzymuje rodzinę, która pozostała w Polsce, to przysługuje mu prawo do otrzymywania takich samych zasiłków rodzinnych, jak obywatela brytyjskiego. Janek, który przyjechał do Londynu w 2008 roku otrzymuje na rodzinę w Polsce Child Benefit oraz Working i Child Tax Credits. Niemniej jednak, w odróżnieniu od Bogdana, Janek składając podanie o zasiłki poinformował o fakcie, że żona z dziećmi mieszka w Polsce. Podał wysokość zarobków małżonki oraz zrezygnował z otrzymywania zasiłków rodzinnych w Polsce. Wprawdzie okres oczekiwania na decyzję ze strony urzędu trwał około roku, niemniej jednak po długim okresie oczekiwania Janek otrzymał nie tylko wyrównanie od momentu złożenia aplikacji, ale co najważniejsze, może spać spokojnie.

Bogdan niestety musi zwrócić kilkanaście tysięcy funtów, ponieważ 4 lata temu nie zwrócił uwagi na wydawałby sie mało znaczący kawałek informacji. Gdyby starał się o zasiłek informując, że żona i dzieci mieszkają w Polsce, do dzisiaj otrzymywałby dofinansowanie. Nawet bowiem separacja czy rozwód nie oznacza końca wypłacania zasiłku, gdyż zgodnie z prawem brytyjskim, jeśli po rozwodzie, zabezpieczenie materialne rodziny wciąż w większym stopniu zależy od finansów pracującego w UK rodzica, wypłacanie zasiłku może być kontynuowane.

Czy Child Tax Credit może być wypłacany osobie, która nie jest rodzicem dziecka?

Pani Kasia wychowuje dziecko swojego syna, który nie bardzo dbając o rodzinę zniknął na kilka miesięcy pozostawiając swojego trzyletniego syna pod opieką swojej matki. Pani Kasia, po przyjeżdzie do UK, założyła działalność gospodarczą (Self-Employed) i pracując kilka godzin dziennie próbowała z wiekim trudem utrzymać siebie i dziecko. Otrzymała Working Tax Credit i przyszła do nas z zapytaniem czy może otrzymywać zasiłek na dziecko. Okazało się, że istnieje możliwość starania się o Child Tax Credit na dziecko, które mimo, że nie jesteśmy jego rodzicami, mieszka u nas przez większą część roku. Urząd podatkowy wprowadził zasadę, że jeśli dziecko mieszka z osobą nie będącą rodzicem, to ta osoba może się starać o Child Tax Credit w przypadku jeśli zabawki i ubranka dziecka przechowywane są w domu danej osoby oraz ta osoba płaci za wyżywienie oraz kieszonkowe dziecka. Oznacza to bowiem, że dziecko jest na utrzymaniu opiekuna. W przypadku Pani Kasi sprawa była bardzo prosta. Bez trudu można było udowodnić, że to Pani Kasia wychowuje i płaci za utrzymanie swej trzyletniej wnuczki.

Co w przypadku, kiedy rodzice żyją w separacji lub są rozwiedzeni i dziecko mieszka np w ciągu tygodnia z matką, a weekend spędza z ojcem?

W takich przypadkach rodzice muszą ustalić, kto otrzyma Child Tax Credit. W sytuacji, kiedy rodzice nie mogą dojść do porozumienia, bo zarówno ojciec jak i matka uważają, że utrzymują dziecko, urząd podejmuje decyzję o przyznaniu zasiłku temu rodzicowi, u którego dziecko spędza większą część czasu.

Wiek dzieci

Łukasz, syn Teresy i Marka ukończył 17 lat. Dotychczas uczył się w szkole średniej (secondary school). Po zdanych egzaminach do College’u rodzice Łukasza zastanawiali się, czy będą otrzymywali Child Tax Credit na syna, który przecież wciąż będzie na ich utrzymaniu. W Wielkiej Brytanii za osobę dorosła i tym samym niezależną finansowo uważa się osoby, które ukończyły 16 rok życia. Od tego czasu kończy się okres dzieciństwa. 16 latek odpowiada prawnie za popełnione przedstęptwo kryminalne (do 16 roku życia odpowiadali za niego rodzice), może być poproszony przez rodziców o opuszczenie domu rodzinnego i oczywiście może podjąć pracę. Łukasz postanowił kontynuować naukę i dlatego jego rodzice otrzymują pomoc w postaci Child Tax Credit do momentu ukończenia przez Łukasza college’u lub do 20 urodzin syna. Gdyby Łukasz postanowił zrezygnować ze szkoły, podjąć pracę lub starać się o zasiłek rodzice straciliby prawo do otrzymywania Child Tax Credit. Zasiłek może być wypłacany tylko w przypadku jeśli potomek w wieku pomiędzy 16 rokiem, ale przed swymi 20 urodzinami uczy się w średniej szkole (zdaje tutejszą maturę, czyli A levels), uczęszcza do college’u, uczy się na kursach NVQ level 3 lub dokształca się na kursach zawodowych, za które pod żadnym pozorem nie może otrzymywać wynagrodzenia.

Termin informowania o zmianach

Jurek pracował jako podwykonawca (subcontractor) na budowie. Otrzymywał wynagrodzenie pomniejszone o 20% odprowadzanego przez zatrudniającą go firmę podatku. Otrzymał propozycję wyremontowania samodzielnie domu swego sąsiada. Oznaczało to rozstanie się ze swoim stałym pracodawcą. Czy powinien poinformowac o tym Tax Credits?

Joanna wyjechała do Polski na miesiąc wakacji. Otrzymuje od roku zasiłek na dzieci. Czy wyjazd na na miesiąc zobowiązuje ją do zgłoszenia wyjazdu do Tax Credits?

Na szczęście nie wszystkie zmiany w naszej sytuacji życiowej należy zgłaszać od razu. W przypadku Jurka czy Joanny zmiany w pracy czy wyjazd na wakacje nie musi być zgłaszany do urzędu. Jurek zmienił pracę, ale jego status osoby samozatrudnionej nie uległ zmianie. Jurek musiałby zgłosić zmianę sytuacji życiowej w przypadku jeśli podjąłby pracę jako pracownik na etacie (Employee). Aby uniknąć nadpłaty wypłacanego zasiłku powinien poinformować WTC, gdyby jego dochód w danym roku podatkowym przekroczył o £10,000 dochód zadeklarowany w roku poprzednim. Joanny miesięczny pobyt za granicą na wakacjach nie jest zmianą sytuacji życiowej. Co innego, gdyby wyjechała z UK na okres dłuższy niż trzy miesiące. W takim przypadku musi zgłosić wyjazd i w czasie pobytu za granicą nie może pobierać zasiłków.

Wszelkie zmiany dotyczące zmiany statusu, zatrudnienia, wyjścia za mąż, zamieszkania z partnerem, opuszczenie przez dziecko szkoły, utraty pracy należy zgłosić w ciągu 30 dni od momentu, kiedy zmiana miała miejsce.  I tutaj mała przestroga. Proszę nie zwlekać z poinformowaniem Urzędu o zmianie sytuacji życiowej. Urszula, która przeoczyła 30 dniowy termin poinformowania WTC o zamknięciu swego Self-Employed biznesu i rozpoczęcia pracy jako pracownik na etacie skończyły się ogromną nadpłata. Mimo, że zarobki Urszuli jako pracownika na etacie pozostały takie same, jakie miała pracując jako Self-Employed i zasiłek jej się teoretycznie należał, to nie wywiązanie się z obowiązku zgłosznie zmiany sytuacji życiowej spowodował, że zamiast zasiłku Urszula musiała zwracać WTC wypłacany za okres od momentu zmiany, do daty zgołoszenia.

Puenta narzuca się sama. Pomoc finansowa to wspaniałe wsparcie i dlatego warto dopilnować, aby wszystkie informacje były prawdziwe, sprawdzone i podane na bierząco.