Zapewnij dobry start swojemu dziecku

Mowa to jeden z najważniejszych aspektów aktywności każdego człowieka. Zaburzenia wymowy mogą w znacznym stopniu wpłynąć nawet na nasze funkcjonowanie w społeczeństwie czy na samoocenę. Pierwsze nieprawidłowości w wysławianiu się widoczne są już u małych dzieci, dlatego tak ważna jest obserwacja rodziców i szybkie zareagowanie w miarę potrzeby. Im szybciej rozpoczęta terapia logopedyczna, tym lepsze jej rezultaty. Warto, więc jeśli zauważamy jakieś nieprawidłowości artykulacyjne u swojego dziecka zgłosić się do specjalisty. Tylko logopeda będzie w stanie jednoznacznie stwierdzić czy jest to wada wymowy, czy też nie. Nie poddanie dziecka konsultacji logopedycznej, mającego zaburzenia mowy, może rzutować na jego przyszłość prywatną czy też zawodową. Warto więc zapoznać się choć z podstawowymi terminami w logopedii, dowiedzieć się jak przebiegać może terapia, a przede wszystkim kiedy należy się zgłosić do specjalisty.

Świeć przykładem

Mowa nie jest umiejętnością, którą mamy w momencie urodzenia się. Każdy z nas uczył się jej w toku swojego rozwoju. Pierwszą osobą, która jest dla dziecka nauczycielem sztuki mówienia jest głównie matka. Stąd ważne jest, by mówiła ona poprawnie. Powtarzane przez matkę słowa, dziecko początkowo zaczyna skojarzać z danym przedmiotem, a następnie uczy się je wymawiać. Częstym błędem popełnianym przez rodziców, a rzutującym w przyszłości na artykulację dziecka jest mówienie do niego „w jego języku”, tzw. spieszczanie. Używanie takiego języka może być dopuszczalne w niewielkim stopniu, np. podczas zabawy, jednak w większości, sposób w jaki się wysławiamy powinien być prawidłowy, ponieważ dziecko naśladuje nas i z czasem utrwala sobie sposób wysławiania. W znacznej części za prawidłową mowę każdego z nas odpowiada słuch, stąd to co dziecko słyszy kształtuje jego wymowę. Następnie bardzo ważnymi elementami jest koordynacja różnych partii mięśniowych narządów. Na prawidłowe wysławianie się dziecka ma również podejście rodziców. Gdy dziecko nie wypowiada niektórych słów prawidłowo rodzic powinien wykazać się nie lada rozwagą, bowiem zbyt duży rygoryzm czy liberalizm w tym zakresie może w znacznym stopniu zablokować w młodym człowieku zdolności komunikacyjne. W rodzinie dziecko powinno mieć prawidłowe wzorce wymowy i atmosferę, która sprzyja nawiązywaniu i zacieśnianiu kontaktów językowych. Ważne, by również w biegu codziennych spraw znaleźć czas na rozmowy z dzieckiem, czytanie książek czy gry językowe, które będę prawidłowo kształtowały mowę.

Wszystko w swoim czasie

Doskonalenie mowy jest procesem długotrwałym. W praktyce logopedycznej wyróżnia się kilka etapów jej kształtowania. Oczywiście granice tego podziału nie są stałe, jednak odchylenia od normy nie mogą być zbyt duże, a jeśli się pojawiają należy zasięgnąć rady logopedy. Znajomość poszczególnych faz rozwoju jest również doskonałym narzędziem do obserwacji dziecka przez rodzica.

Najważniejsze w doskonaleniu wymowy są pierwsze dwa lata życia dziecka. Pierwszym jest stadium przedjęzykowe, które trwa do 1 roku życia. W tym okresie logopedzi wyróżniają tzw. głużenie (2-3 miesiące), kiedy dziecko całkowicie nieświadomie ćwiczy narząd mowy, używając samogłosek, spółgłosek, a nawet je łącząc. Ciekawym jest to, że tego rodzaju zachowania językowe są także obserwowane u dzieci niesłyszących. Kolejnym stadium jest u małych dzieci gaworzenie. Na tym etapie dzieci powtarzają dane dźwięki świadomie. Okres ten trwa do ok. 7 miesiąca. Dzieci do 1 roku życia używają już słów złożonych z pierwszych, podstawowych sylab, takich jak: „ba”, „ma”, „pa”, „ta” itp. Miedzy pierwszym a drugim rokiem życia, choć dziecko jeszcze bardzo mało mówi, rozumie nas już bardzo dobrze. Potrafi spełniać już pierwsze polecenia, wie , jak się nazywa czy potrafi wskazać części swojego ciała. W tym okresie opanowuje już większość samogłosek, z wyjątkiem ę i ą oraz znaczą część spółgłosek, m.in. b, d, k, m, t. Dziecko w tym czasie używa już kilkadziesiąt poprawnych słów i zaczyna budować zdania. Ilość opanowywanych wyrazów przez dwulatka, jest zadziwiająca nawet dla jego rodziców. Poprawnie rozwijające się dziecko w wieku dwóch lat przyswaja rocznie ok. 1000 słów i składa już kilkuwyrazowe wypowiedzi. Swoista mowa dziecka najbardziej rozwija się między trzecim a siódmym rokiem życia. Często okres do 5 lat jest dla rodziców męczący, ze względu na niezliczoną ilość pytań zadawaną przez pociechę. Warto jednak wykazać się ogromną wyrozumiałością. Udzielanie odpowiedzi na nurtujące dziecko pytania pozwala mu bogacić swój słownik i uczyć się prawidłowej wymowy. Ważne jest również w tym czasie czynne słuchanie dziecka, by nie zamykało się na komunikację z innymi. Charakterystyczną cechą tego etapu jest również tworzenie przez dziecko barwnych, niezwykłych historii, tzw. konfabulowanie. Nie należy się niepokoić tym stanem rzeczy. Dziecko dzięki tym opowieścią uczy się prawidłowo operować wszelkimi częściami mowy. Już sześcioletnie dzieci powinny prawidłowo wymawiać wszystkie głoski i potrafić logicznie budować zdania, które będą poprawne gramatycznie i składniowo. Sześciolatki powinny mieć także poprawny akcent i rytm wypowiedzi.

Wady wymowy

Choć termin „wady wymowy” jest używany powszechnie często nie potrafimy podać jego definicji. Ogólnie rzecz ujmując wady wymowy to wszelkie odbieganie jej od powszechnie przyjętych w danym języku norm fonetycznych. Dotyczyć one mogą więc nieprawidłowej wymowy poszczególnych głosek, ale także poważniejszych wad, utrudniających nam porozumiewanie się z innymi. Największa grupa wad wymowy to błędy artykulacyjne, nazywane przez logopedów dyslalią. Nieprawidłowości wymowy dotyczą w tych przypadkach jednej lub wielu głosek. W konsekwencji mowa takiej osoby staje się niewyraźna i niezrozumiała. W zakresie tego rodzaju wad wymowy wyróżnia się, m.in.: seplenienie ( wymawia się sz, ż, czy jako s, z, c, itd.), reranie (wady w wymowie r), kappacyzm (nieprawidłowa wymowa k), gammacyzm (wadliwa wymowa g) oraz nosowanie (nosowe wymawianie głosek ustnych bądź odwrotnie), czy też mowę bezdźwięczną. Bardzo znaną wadą wymowy, występującą równie często jest jąkanie. Ta nieprawidłowość wiąże się powszechnie z zaburzeniami koordynacyjnymi między narządami oddechowymi, artykulacyjnymi i fonacyjnymi. U osób, które się jąkają zauważa się zbytnie napięcie mięśni narządów mowy. Bez względu na rodzaj wady wymowy prawidłowo przeprowadzona i wcześnie rozpoczęta terapia może znacznie pomóc lub nawet zlikwidować problem. Klinika My Medyk z użyciem najnowszych metod pomoże twojemu dziecku pozbyć się nieprawidłowości i uchroni przed konsekwencjami. Daj szanse dziecku na normalne funkcjonowanie w szkole i w środowisku.

Czy powinniśmy się niepokoić?

Rozwój mowy nie u wszystkich pociech przebiega jednakowo. Jedne dzieci zaczynają mówić wcześniej, inne później. Jednak gdy zauważamy coś niepokojącego, mamy jakieś pytania warto poradzić się specjalisty – radzi logopeda kliniki My Medyk. Rozwój mowy jest wbrew pozorom zależny od wielu czynników, zarówno tych wewnątrz-, jak i zewnątrzpochodnych. Wpływ mają czynniki biologiczne , tj. czynniki biologiczne, wady zgryzu, zaburzenia czynności mięśni narządów mowy, wady słuchu, wady aparatu mowy czy opóźnienia rozwoju oraz czynniki środowiskowe. Bez względu na to jaka jest przyczyna wad wymowy nie zmienia to faktu, że dziecko które je posiada wymaga diagnozy i terapii logopedycznej dostosowanej do indywidualnych potrzeb. Na wizytę do logopedy powinni niezwłocznie zgłosić się osoby, których dzieci nie mówią w ogóle lub stosunkowo mało w stosunku do rówieśników. Nie należy się pod żadnym pozorem obawiać pierwszej wizyty u logopedy. Specjalisty zapyta rodzica o problemy, które on zauważa o dziecka. Następnie podda dziecko niewielkim testom sprawdzającym sprawność aparatu mowy oraz sposób wymowy. Jeśli będzie to konieczne zaleci badania u innych specjalistów, np. laryngologa.

– Sama terapia nie jest obecnie już niczym strasznym dla dziecka. Ważne jest oczywiści w niej zaangażowanie rodziców. Większość jednak zależy od kreatywności logopedy. Jeśli mamy do czynienia ze specjalistą w tej dziedzinie, dziecko może traktować terapię jako ciekawą zabawę. Wybór metod i technik jest bowiem ogromny. − zdradza logopeda kliniki My Medyk.