– Warsztaty, organizowane drugiego kwietnia, od godz. 12.00 do 16.00 przez Wydział Slawistyki Uniwersytetu w Sheffield adresowane są przede wszystkim do młodzieży, która zna język polski wyniesiony „z domu” i być może, chciałaby podjąć studia lingwistyczno-literaturoznawcze związane z ojczystym językiem, powiedziała Anna Socha-Michalik, wykładowca języka i literatury polskiej na uniwersytecie w Sheffield, w rozmowie z Małgorzatą Bugaj-Martynowską.
Na zajęciach będzie mowa o nowym kierunku?
– Zastanawiając się, jak pomóc młodym Polakom i Brytyjczykom polskiego pochodzenia w zdobyciu profesjonalnej wiedzy na temat historii, języka i literatury, postanowiliśmy na Wydziale Slawistyki w Sheffield stworzyć część programu studiów licencjackich, skierowaną właśnie do osób polskiego pochodzenia.
Podczas warsztatów chcielibyśmy zaprezentować w jaki sposób takie studia będą funkcjonowały, jak również umożliwić uczestniczenie w zajęciach językoznawczych oraz w prawdziwym wykładzie akademickim z literatury. Podczas zajęć językowych młodzież będzie próbowała zmierzyć się ze skomplikowanym tematem fleksji liczebników i rzeczowników w języku polskim. Nasi studenci trzeciego roku, którzy przed przyjściem na uniwersytet nie znali nawet słowa po polsku, podzielą się wynikami swoich badań statystycznych i pokażą, że nawet rodzimi użytkownicy języka polskiego nie mogą ustrzec się pułapek, jakie kryje polska gramatyka. Wykładowca zaprezentuje z kolei, w jaki sposób „tropić ślady” poprzednich epok historycznych we współczesnej polszczyźnie oraz czego można się dzięki temu dowiedzieć o przeszłości.
A zajęcia z literatury…
– Będą skupiały się wokół zagadnień związanych z literaturą XX wieku, a szczególnie wokół postaci Zbigniewa Herberta i Czesława Miłosza. Młodzi adepci polonistyki dowiedzą się więcej o skomplikowanych losach tych dwóch poetów na tle równie skomplikowanej historii ich ojczystego kraju. W czasie zajęć pokazane zostanie, w jaki sposób doświadczenia życiowe odbijają się na twórczości artysty. Grupa, wraz z prowadzącym wykładowcą, podejmie się próby interpretacji dwóch wierszy poetów, a także analizy stylu i środków artystycznych przez nich stosowanych.
Czy przewidujecie wycieczkę po uczelni…?
– Uczestnicy warsztatów będą też mieli okazję, aby porozmawiać z obecnymi studentami języka polskiego w Sheffield i zapytać o ich doświadczenia. Oprócz części „merytorycznej” program przewiduje ponadto wycieczkę po kampusie uniwersyteckim oraz spotkanie z tutorem, zajmującym się rekrutacją na studia.
Jakie warunki należy spełniać by móc uczestniczyć w warsztatach?
– Entuzjazm i zainteresowanie mową i kulturą przodków to jedyne kryteria, jakie należy spełnić. Z praktycznego punktu widzenia konieczna jest również, przynajmniej bierna, znajomość języka polskiego, ponieważ w tym języku warsztaty będą prowadzone. Zapraszamy przede wszystkim młodzież starszą, przygotowującą się do egzaminów A-levels. Niemniej jednak będzie nam miło gościć także młodszych uczniów, już teraz zastanawiających się nad wyborem studiów.
Zatem gdzie należy składać zgłoszenia?
– Należy przesyłać je drogą mailową na adres mailowy pani Lindy Billam, która pomaga nam w organizacji technicznej strony tego wydarzenia l.billam@sheffield.ac.uk. Pisać można zarówno po polsku, jak i po angielsku. Udział w warsztatach jest bezpłatny. Będzie również możliwość otrzymania certyfikatu.
Warsztaty mają związek z przyszłymi planami uczelni, a mianowicie od przyszłego roku akademickiego na uniwersytecie pojawi się możliwość studiowania polonistyki pod kątem bycia tłumaczem i specjalistą w dziedzinie języka polskiego i literatury…
– Obserwując rosnącą liczbę Polaków mieszkających na Wyspach Brytyjskich, jak również ich zainteresowanie studiowaniem polonistyki, postanowiliśmy stworzyć na Wydziale Slawistyki program, który umożliwiałby młodym ludziom zdobycie profesjonalnej wiedzy bez konieczności wyjazdu na takie studia do Polski. Po przejściu trzyletniego cyklu studiów licencjackich absolwent tego programu będzie mógł się poszczycić wiedzą językoznawczą, dającą podstawy do zajmowania się w sposób profesjonalny tłumaczeniami. Ponadto osoba taka będzie dysponowała wiedzą na temat historii i literatury Polski. W celu osiągnięcia pełnych kwalifikacji tłumaczeniowych zalecane są dodatkowo dwuletnie magisterskie studia translatologiczne, do których licencjat z języka polskiego będzie bardzo dobrym przygotowaniem. W naszym odczuciu bowiem, specjalista w dziedzinie języka i dobry tłumacz to nie tylko osoba, zdolna do mechanicznego tłumaczenia „słowa za słowem” z jednego języka na drugi, ale ktoś, kto potrafi czytać „między wersami” i orientuje się w szerokich kontekstach kultur, których języki tłumaczy. Chcemy, aby nasze studia dostarczyły młodym ludziom wiedzy i narzędzi niezbędnych do bycia takim właśnie kompetentnym specjalistą.
Czy taki kierunek istnieje już na innej brytyjskiej uczelni?
– Uniwersytet w Sheffield jako pierwszy w Wielkiej Brytanii oferuje tego typu program. Tutejszy Wydział Slawistyki zajmuje bardzo wysoką – drugą pozycję w Wielkiej Brytanii w rankingu jakości prowadzonych badań naukowych. Mając silne zaplecze merytoryczne postanowiliśmy zapełnić lukę, która staje się coraz bardziej widoczna w programach kształcenia uniwersyteckiego. Chcielibyśmy zaproponować program, który nie będzie polegał jedynie na praktycznej nauce języka, ale dostarczy szeroko zakrojonej wiedzy językoznawczej i kulturoznawczej osobom, które językiem polskim już władają.
To oferta tylko dla młodzieży…?
– Nasz nowy program skierowany jest nie tylko do ludzi młodych. Nie mamy właściwie żadnego limitu wiekowego, a jedynym warunkiem, jaki należy spełnić, jest spełnienie wymagań rekrutacyjnych, a później – w trakcie trwania roku akademickiego, rzetelne wywiązywanie się z obowiązków studenta.
Kto może składać podanie?
– Młodzi ludzie, którzy zdawali w Wielkiej Brytanii egzaminy A-levels zostaną zaakceptowani, jeśli ich oceny z tych egzaminów nie będą niższe niż ABB-BBB. Pośród zdawanych przedmiotów musi znaleźć się przynajmniej jeden język obcy (np. język polski). Osoby, które kończyły szkołę średnią w Polsce będą mogły starać się o przyjęcie na podstawie wyników polskiej matury. Jeśli studiami byłyby zainteresowane osoby nie posiadające egzaminów A-levels lub polskiej matury, istnieje dla nich jeszcze jedna ścieżka – poprzez „Access to Higher Education Diploma” – roczny kurs przygotowujący do podjęcia studiów wyższych.
A więc w pierwszej kolejności absolwenci polskich szkół uzupełniających.
– Jednym z formalnych wymogów przyjęcia na studia jest złożenie przynajmniej jednego z egzaminów A-levels z języka obcego. Nie możemy narzucać języka, który kandydaci chcieliby zdawać, ale z praktycznego punktu widzenia najbardziej użyteczne byłoby zdawanie właśnie języka polskiego. Przygotowanie otrzymane w polskich szkołach sobotnich daje uczniom pewną bazę podstawowej wiedzy, która w trakcie studiów będzie rozwijana.
W jakich kombinacjach można jeszcze studiować język polski w Sheffield?
– Język polski w Sheffield nauczany jest jako jedna z propozycji programowych Szkoły Języków i Kultur Nowożytnych (School of Modern Languages and Cultures). Można go studiować w połączeniu z dodatkowym jednym lub dwoma językami obcymi. W przypadku pierwszej kombinacji realizuje się pełny program zajęć pozajęzykowych z kultury i literatury. W przypadku drugiej możliwości – studiowania „BA in Modern Languages” (studia licencjackie z języków obcych) polski można wybrać jako drugi lub trzeci studiowany język. Gdy jest to język drugi – studenci wciąż realizują pełen program zajęć pozajęzykowych. Natomiast gdy polski jest językiem trzecim- uczęszcza się jedynie na zajęcia lingwistyczne.
Studiując polski, trzeba znać angielski…
– Większość zajęć będzie odbywała się w języku polskim, niemniej jednak w niektórych przypadkach językiem wykładowym będzie angielski. Na przykład na pierwszym roku studenci będą uczestniczyli w wykładach z historii Polski, prowadzonych po angielsku. Są to wykłady międzywydziałowe, otwarte dla studentów wszystkich kierunków i cieszące się sporym zainteresowaniem, stąd też konieczność przeprowadzania ich po angielsku. Ponadto na trzecim roku studenci będą uczestniczyli w zajęciach tłumaczeniowych, stąd potrzeba czucia się pewnie również w medium języka angielskiego. W przypadku jakichkolwiek problemów z tym językiem – istnieje możliwość uczestniczenia w dodatkowych kursach, oferowanych przez English Language Teaching Centre [Centrum Nauki Języka Angielskiego] Uniwersytetu w Sheffield.
Skąd taka potrzeba, aby tyle uwagi poświęcać językowi polskiemu na Wyspach?
Zainteresowanie językiem i kulturą Polski w ostatnim czasie wzrasta, co przekłada się na rosnącą z roku na rok liczbę studentów brytyjskich, pragnących uczyć się języka polskiego. Prócz inspiracji kulturowych dostrzegają oni również korzyści praktyczne, upatrując swoją szansę w możliwości późniejszej pracy w charakterze tłumaczy w firmach rozszerzających swoją działalność na rynek polski, bądź też w strukturach Unii Europejskiej.
Z drugiej strony młodzi Polacy – często z drugiej lub trzeciej generacji Polonii mieszkającej w Anglii, chcieliby uporządkować swoją wiedzę na temat kultury i języka przodków oraz zrozumieć, dlaczego ich dziadkowie, którzy na Wyspach Brytyjskich spędzili być może większość swojego życia, ciągle tęsknią i noszą w sercach mały kawałek Polski, z której wyrośli i której nie da się zapomnieć.
Stąd też potrzeba „dwukierunkowości” w studiach polonistycznych – z jednej strony jest to propagowanie języka i kultury polskiej wśród studentów angielskich, a z drugiej – umożliwienie młodej Polonii zapoznania się z dziedzictwem przodków.
Jakie to ma znaczenie dla Polaków i ich rodzin, którzy mieszkają na Wyspach?
– Myślę, iż tego typu działania podnoszą rangę Polaków oraz języka i kultury polskiej w Wielkiej Brytanii. Pokazują również, że jesteśmy liczną i bardzo ważną mniejszością, której kultura fascynuje na tyle, iż coraz więcej studentów brytyjskich podejmuje trud uczenia się tego, nie najprostszego przecież, języka.
Obecność kultury polskiej nie tylko w Szkołach Sobotnich, ale i na uniwersytetach pozwala na pewno bardziej poczuć się „u siebie” w kraju, o przyjeździe do którego być może często zadecydowała konieczność życiowa, a nie świadomy wybór.
Polskie Szkoły Sobotnie i, od teraz, również Uniwersytet w Sheffield sprawiają, iż polskie dzieci urodzone na Wyspach będą miały możliwość uzyskania takiej samej wiedzy i profesjonalnej znajomości języka, jaką mają dzieci urodzone w Polsce. Promowanie kultury polskiej w Wielkiej Brytanii jest bardzo ważne także po to, by młodzi Polacy tutaj urodzeni, po powrocie lub podczas wizyty w Polsce czuli się „u siebie”. By nie traktowali Polski jako kraju dziadków i rodziców, ale aby i oni sami mogli i chcieli z polskością się utożsamiać.
Przeczytaj też
Udostępnij
About Author
komentarze (0)
