Recenzja: „20 lat nowej Polski w reportażach według Mariusza Szczygła”

„20 lat nowej Polski w reportażach według Mariusza Szczygła”

Jak zmieniała się, co osiągnęła i do jakiego punktu doszła Polska po 1989? Na to pytanie próbują odpowiedzieć autorzy 26 reportaży zebranych przez autora bestsellerowego „Gottlandu”.

Antologia ta nie pokazuje życia polityków, uchwalanych wówczas zmian konstytucyjnych czy historii postaci z pierwszych stron gazet. Bohaterami są Polacy, którzy u progu lat 90-tych muszą uczyć się wszystkiego od początku, rozdarci między tym, do czego są przyzwyczajeni, a nowymi trendami lansowanymi przez Zachód. Mamy więc Amway, fascynację zagranicznymi serialami i galeriami handlowymi, które jawią się jako współczesna kraina szczęśliwości. Disco polo – największa atrakcja estetyczna w Polsce, która, choć jest kondensacją banału, staje się nową kulturą ludową. Jest nowe pokolenie Polaków, którzy wyjeżdżają do Wielkiej Brytanii do pracy w Tesco. Opowieść o „rydzykantach” – studentach uczelni założonej przez Ojca Rydzyka czy mężczyznach przemycających kilogram kokainy w swoich żołądkach za półtora tysiąca euro. W reportażach zsyntetyzowany jest ponadto obraz najważniejszych wówczas wydarzeń – egzekucja zekranizowanego później „Długu”, lustracja, reakcje Polaków na zamachy terrorystyczne z 11 września 2001 roku.

Polska Szczygła to Polska stojąca w obliczu zmiany, we wszystkich swoich skrajnościach: ksiądz-gej zarażony HIV, homofob, kobieta, która poddała się aborcji, członek plutonu ZOMO.

„20 lat nowej Polski w reportażach” to poniekąd podsumowanie tego, co osiągnęło młode pokolenie polskich reporterów wzorujących się na Ryszardzie Kapuścińskim i Hannie Krall. Obok Jacka Hugo-Badera znajdziemy tu Wojciecha Tochmana, Ewę Winnicką czy Włodzimierza Nowaka.

Wszystko uchwycone w reportażowej formule, która lepiej niż powieść oddaje dziejącą się rzeczywistość. Zbiór ten to podkreślenie, że gatunek dziennikarski może konkurować z literaturą, co ostatecznie udowodniła w ubiegłym roku laureatka literackiej Nagrody Nobla Swietłana Aleksijewicz.

Monika Mańka