„Polska Joanna d’Arc” uhonorowana tablicą w Manchesterze

Stanisława Paleolog, założycielka pierwszego w Polsce oddziału policji kobiecej, której walka z handlem ludźmi i wykorzystywaniem seksualnym zyskała światowe uznanie, a ona sama przydomek „Polska Joanna d’Arc”, została uhonorowana w miejscu pochówku w Manchesterze przy okazji obchodów 100-lecia polskiej policji.

Polska międzywojenna funkcjonariuszka policji, a następnie minister polskiego rządu na uchodźstwie, a także komendant Sekcji Kobiet Polskich Sił Policyjnych, która zyskała rozgłos za swoją pracę w walce z handlem kobietami i dziećmi, została upamiętniona tablicą, której odsłonięcie miało miejsce 2 lipca na południowym cmentarzu Manchesteru.

W uroczystości wzięli udział Konsul Generalny RP w Manchesterze Leszek Rowicki, przedstawiciele Metropolitan Police i Greater Manchester Police, oficerowie łącznikowi polskiej policji w Wielkiej Brytanii, rodzina Stanisławy Paleolog oraz gen. Jarosław Rzymkowski z Komendy Wojewódzkiej Policji w Gdańsku, której Stanisława Paleolog jest patronem.

– Niezmiernie się cieszę, że założycielka pierwszego w Polsce oddziału policji kobiecej Stanisława Paleolog została uhonorowana pamiątkową tablicą w miejscu, gdzie została pochowana. Znana na całym świecie jako przeciwnik handlu ludźmi, wykorzystywania seksualnego i przestępczości nieletnich, była ona przykładem tego, jak powinien działać profesjonalny i skuteczny funkcjonariusz policji, co zainspirowało takie formacje, jak New Scotland Yard. Ta odważna osoba była również bardzo aktywnym członkiem Polonii na Wyspach, odgrywając ważną rolę w rządzie na uchodźstwie, publikując książkę o swoim czasie w policji i pokazując, jak zwalczać nierówności na świecie. Jestem pewien, że dzięki odsłonięciu tej tablicy pamięć o jej wielkich czynach będzie żyła wiecznie wśród społeczności Manchesteru – powiedział konsul Rowicki.

Tablica jest inicjatywą polskiej policji, konsulatu RP w Manchesterze i polskiego Kościoła Bożego Miłosierdzia.

***

Urodzona 4 maja 1892 r. Stanisława Filipina Paleolog studiowała w Akademii Handlowej we Lwowie. W 1914 r. wstąpiła do Polskiej Organizacji Wojskowej. Poważnie zraniona w obronie Lwowa, w grudniu 1918 r. wstąpiła do kobiecej milicji obywatelskiej, a później pomogła założyć Ochotniczy Legion Kobiet. W 1925 r. została mianowana Komendantem Sekcji Kobiet Polskich Sił Policyjnych, pełniąc tę ​​funkcję do 1939 r.

Podczas swojej kadencji Paleolog stała się ekspertem w zwalczaniu takich przestępstw, jak handel ludźmi, wykorzystywanie seksualne i przestępczość nieletnich. Do jej obowiązków należało zwalczanie przestępczości wobec kobiet i dzieci. W szczególności pracowała nad zwalczaniem handlu kobietami, które zostały wysłane do agencji towarzyskich, w tym w Ameryce Południowej. Jej entuzjazm, energia i zaangażowanie w budowę profesjonalnego i skutecznego kobiecego wydziału policji uczyniły tę siłę znaną na świecie.

Prasa zagraniczna z entuzjazmem chwaliła polską policję kobiecą, która często była przedstawiana jako model wart naśladowania. W 1929 r. brytyjski dziennik „Daily Express” nazwał Paleolog „polską Joanną d’Arc”, podkreślając jej wkład w walkę z handlem ludźmi i wykorzystywaniem seksualnym kobiet.

W maju 1935 r. delegacja brytyjskich policjantek z New Scotland Yard – kierowana przez Mary Sophię Allen – przybyła do Polski, aby zapoznać się z pracą oficerów policji. Kompleksowe przygotowanie oddziału policji Polek wywarło ogromne wrażenie na New Scotland Yard, w tym fakt, że policjantki wykonywały wszystkie zadania policyjne, w tym noszenie broni, współpracę z informatorami oraz przesłuchiwanie sutenerów i ofiar handlu ludźmi.

Kariera policyjna Paleolog została przerwana przez wybuch II wojny światowej. We wrześniu 1939 r. wraz z Komendą Główną Policji i oficerami szkoły policyjnej została ewakuowana na Wołyń, gdzie wstąpiła do Niezależnej Grupy Operacyjnej „Polesie”. Została łączniczką, a jej adeptki – sanitariuszkami. Po kapitulacji armii polskiej, na przełomie września i października wróciła do Warszawy i włączyła się w działalność konspiracyjną. Służyła w kontrwywiadzie, a także pomagała organizować Państwowy Korpus Bezpieczeństwa. W 1945 r., zagrożona aresztowaniem w komunistycznej Polsce, postanowiła opuścić kraj. Wstąpiła do II Korpusu Polskiego i przybyła do Wielkiej Brytanii, osiedlając się w Londynie, gdzie pracowała jako ekspert policji w New Scotland Yard. W 1955 r. została ministrem w rządzie na uchodźctwie Antoniego Pająka.

Na emigracji, w 1957 r., wydała historię polskiej policji kobiecej pt. „Polska policja kobieca w latach 1925-1939”. Jak dotąd jest to najpełniejsza monografia na ten temat.

Paleolog zmarła po długotrwałej chorobie 3 grudnia 1968 r. w Penley (Walia) i została pochowana w Manchesterze.

Zespół Prasowy Ambasady RP w Londynie