Polacy w City: Chłodne kalkulacje czy sentymenty?

Jest między trzydziestką, a czterdziestką. W Wielkiej Brytanii mieszka śerdnio od 7 lat. Pracuje w branżach finansowej, księgowej, prawniczej lub IT. Ma bogatą osobowość, proaktywnie nawiązuje kontakty. Jest kobietą lub mężczyzną – płeć czy stan cywilny nie grają roli. W równym stopniu deklaruje, że zostanie tu na stałe, wróci do Polski lub wyjedzie do innego kraju. Tak wygląda statystyczny Polak, którego spotkamy w londyńskim City.

Taki profil naszych rodaków, pracujących w centrum finansowym Europy nakreśla Dorota Zimnoch, prezes organizacji Polish City Club zrzeszającej polskich profesjonalistów w Londynie. – Polacy w oczach pracodawców to osoby ambitne, zdeterminowane, rzetelne i pracowite. Umieją rozwiązywać problemy, mają otwarty umysł i szeroki światopogląd. Nie boją się wyzwań – przekonuje Zimnoch.

Studia i kariera

Polacy w City to osoby z biegłą znajomością angielskiego, często posługujący się też kilkoma innymi językami. Zasadnicza większość posiada wyższe wykształcenie. Część z nich zdobyła je w kraju i tam poszli do swojej pierwszej pracy, a Londyn stał się kolejnym etapem, często w drodze awansu z roli lokalnej do globalnej. Inne osoby przyjechały do Wielkiej Brytanii na studia i tu rozpoczęły swoją ścieżkę kariery, dochodząc do obecnych stanowisk.

Taką drogę obrała Dorota Sakwerda, idąc na studia w Wielkiej Brytanii. „Brytyjskie uczelnie rozwijają osobowość i uczą myśleć”, stwierdza. Obecnie pracuje na stanowisku analityka w amerykańskiej firmie technologicznej, zajmującej się sprzedażą i obsługą oprogramowania.

– Studia za granicą – wybrane z chęci nauczenia się języka, spotkania międzynarodowego towarzystwa, czy rozpoczęcia międzynarodowej kariery – są jednym z ważnych powodów, dla których Polacy wyjeżdżają. Zagraniczny dyplom postrzegany jest jako prestiżowy i dający szersze możliwości – mówi Zimnoch. Poza tym wymienia jeszcze takie przyczyny jak: chęć spróbowania czegoś nowego, chęć rozwoju i dostępu do nowej wiedzy (tak było z karierami bankierskimi – Londyn oferował dostęp do większych wyzwań, wiedzy, szkoleń etc.) lub dostrzeżenie potencjału współpracy między Polską a Wielką Brytanią (np. outsourcing zachodnich rozwiązań, usługi tłumaczeń, usługi finansowe).

– Dusiłam się w Polsce, wyjazd był zawsze moim marzeniem. Ponadto chciałam nauczyć się języka, poznać kulturę i obyczaje innego kraju – wyznaje Monika Jedynak, starszy konsultant w brytyjskiej firmie z branży management consulting – w City od dwóch lat.

Michał Rzonca to z kolei trader w Société Générale. Do Londynu przyjechał 7 lat temu. Powód? Możliwości rozwoju i większych zarobków.

– Dla mnie, jako finansisty, to była prosta kalkulacja. W porównaniu z Polską lub Francją, w której wcześniej mieszkałem, w Anglii płace są dużo atrakcyjniejsze – mówi.

Nie ma City bez kolców

Zgodnie ze starym, nieco wyświechtanym powiedzeniem: pieniądze to nie wszystko. Droga do osiągnięcia szczęścia w wielkim mieście nie jest usłana różami i Polacy, często zdani tylko na siebie, napotykają liczne bariery.

– Na początku był wielki entuzjazm i ekscytacja. Chyba każdy z emigrantów z tego doświadczył tuż po przyjeździe. Nieograniczony dostęp do bogatej oferty kulturalnej, możliwość próbowania nowych rzeczy… Łatwo się zachłysnąć – wspomina Jedynak.

– Można znaleźć ciekawe zajęcie, a pracodawcy nie myślą szablonowo. W ogóle ludzie są bardziej otwarci i tolerancyjni, chętniej udzielają się społecznie, częściej uprawiają sport. No i płace. Nawet za minimalną pensję, pracując na pełnym etacie można sobie pozwolić na podstawowe rzeczy, od czasu do czasu większe przyjemności i jakieś podróże – dodaje Sakwerda.

Jednak w końcu przychodzi moment, kiedy pojawiają się problemy.

– Chociażby w komunikacji. I nie mówię tu o nieznajomości języka, ale o pewnych zachowaniach. Formy grzecznościowe, small-talki, specyficzne poczucie humoru – bez umiejętności zręcznego manewrowania nimi, możesz być nawet postrzegany jako źle wychowany – zauważa Jedynak. Różni się również sposób pracy w brytyjskich korporacjach.

– Nikt będzie stał nad tobą i mówił, co masz robić. Musisz sam wychodzić z inicjatywą, proponować własne pomysły i być samodzielnym. Brytyjczycy są także bardziej wyczuleni na konwenanse. Dla mnie nowością było również to, że biznesowe lunche i drinki z klientami to również część mojej pracy – tłumaczy.

– Jednym z największych wyzwań są ograniczone kontakty, które są bardzo istotne w budowaniu kariery – mówi prezes Polish City Club. – Dlatego oferujemy platformę do wymiany doświadczeń oraz kontaktów. Tu można zdobyć informacje o bieżących trendach, otrzymać referencje, spotkać się z ludźmi sukcesu. Poprzez angażowanie się w projekty PCC członkowie mają także szansę zdobyć nowe umiejętności z innych dziedzin, np. prawnik może poszerzyć swoją wiedzę w zakresie finansów, co podwyższa jego wartość na rynku pracy. W klubie można też zbudować grono przyjaciół, co jest bardzo istotne w życiu emigranta – opowiada Zimnoch.

Motywacja kosztem zarobków

Tęsknota za krajem i bliskimi jest powtarzającym się motywem chęci powrotu do ojczyzny.

– W Londynie jestem już zmęczony pędem życia oraz pewną niestabilnością relacji międzyludzkich – każdy jest w pędzie, przeprowadzce, nic na stale… Czasem człowiek chciałby już zapuścić korzenie – kwituje Rząca.

– Brakuje mi rodziny – zwierza się Sakwerda. – W Polsce tańsze nieruchomości i opieka nad dziećmi. Ale jest też sporo argumentów na nie: biurokracja, niski poziom debaty społecznej i politycznej, niskie zarobki, trudność w znalezieniu pracy – wymienia swoje obawy.

Faktycznie. Polacy z City nie mają co liczyć na takie same zarobki, jakie otrzymywali w Wielkiej Brytanii.

– Kandydaci chcący wrócić do Polski, wykazują zazwyczaj wysoką motywację do powrotu i liczą się z obniżeniem swojego dotychczasowego wynagrodzenia. Jednocześnie warunki i koszty życia są w Polsce nadal znacznie niższe – to w jakimś stopniu rekompensuje te różnice – tłumaczy Karolina Lis-Sosnowska, Accountancy & Finance Team Leader w Hays Poland. Zaznacza również, że jest zapotrzebowanie na takich specjalistów w Polsce. Kandydaci z Wielkiej Brytanii mają szanse znaleźć pracę w ramach struktur Shared Service Centers lub BPO. W tym przypadku ważne są kwalifikacje językowe.

– Jeśli chodzi o wysokie profile managerskie, np. CFO, Finance Manager – to często doświadczenie w ustawianiu procesów w spółkach zagranicznych jest wysoko oceniane. Często liczy się także znajomość konkretnego rynku zagranicznego i doświadczenie w pracy na danym terenie – dodaje Lis-Sosnowska. Nie dla każdego jednak znajdzie się praca, np. w księgowości kandydaci z zagranicy nie są pożądani, gdyż nie znają polskich przepisów – wypadają w ten sposób z polskiego rynku pracy .

A na jakie ułatwienia w procesie rekrutacyjnym mogą liczyć aplikanci z zagranicy?

– Mogą wziąć w nim udział „zdalnie”, są to zazwyczaj rozmowy telefoniczne lub poprzez Skype’a. Firmy są w tym zakresie coraz bardziej elastyczne. Czasami w przypadku ostatniego etapu rekrutacji jest jednak potrzebne spotkanie bezpośrednie w Polsce lub w innej części Europy lub świata. W takim przypadku należy także pamiętać, że dużym atutem tego pierwszego rozwiązania, jest bardzo duża oszczędność czasu, a także pieniędzy – ripostuje ekspertka Hays.

Również PCC oferuje usługi headhunterskie, ale raczej ukierunkowane na rynek brytyjski.

– Nasi coachowie kariery oferują pomoc w zakresie przygotowania się do nowych ról, do poszukiwania kolejnej pracy, do pracy w środowisku międzynarodowym. Pomagają też w zbudowaniu przewagi konkurencyjnej na rynku pracy, zwracając uwagę na promowanie znajomości kultury i znajomości rynków zbytu jak Polska i kraje ościenne – sumuje szefowa PCC.

Zatem, wracać, czy nie wracać…

Monika Jedynak jeszcze nie jest gotowa na powrót.

– Miałam swoje wzloty i upadki, ale ogólnie mi się tu podoba. A jeżeli miałabym porzucić Londyn, to prawdopodobnie wybrałabym inne miasto niż Warszawa. Może Nowy Jork? – zastanawia się.

Dorota Sakwerda uzależnia swoją decyzję od narzeczonego.

– Jeżeli Wojtek będzie bardzo naciskał na powrót, to wrócę z nim. Najbardziej prawdopodobne jest to, że wrócimy, jeśli co najmniej jedno z nas znajdzie pracę za satysfakcjonującą pensję. Szczerze mówiąc nie szukamy jej sami, ale słyszeliśmy o paru ofertach, które były w miarę ciekawe – przyznaje.

Michał Rząca czuje, że w jego życiu przyszedł czas na zmiany. Jest się spełniony w swojej pracy, osiągnął już dość duży sukces zawodowy, teraz marzy o nieco spokojniejszym życiu rodzinnym i społecznym, które jego zdaniem w Londynie jawi się jako trudne do zrealizowania.

– W Polsce jest wiele ofert dla osób z dużym doświadczeniem, więc skłonny byłbym się przenieść do Polski – zauważa. Ma na to różne pomysły. Zamierza zacząć od 6-miesięcznej przerwy, aby „stworzyć sobie przestrzeń zarówno intelektualną, jak i fizyczną na nowe projekty.” Może sobie na to pozwolić, gdyż dzięki pracy w City jest w pewnym stopniu niezależny finansowo.

– Nie muszę już pracować dla pieniędzy, teraz mogę rozwijać się twórczo, a Kraków, skąd pochodzę ma właśnie taką atmosferę. Londyn przegrywa konkurencję z innymi, przyjaźniejszymi rodzinom miastami w Polsce – mówi.

Magdalena Grzymkowska