Dzień 3 maja to ogromnie ważny dzień w historii narodu polskiego. Ustalenie Konstytucji 3 Maja może nie było przełomowym momentem w bardzo trudnym okresie polskiej historii, bo nie zahamowało zaborczych zapędów naszych sąsiadów, ale wykazało dojrzałość umysłów polskich polityków. Konstytucja polska stała się wzorem dla innych narodów europejskich.
Pamięć o tym ważnym dniu była przechowywana w sercach Polaków przez cały okres zaborów oraz podczas rządów komunistycznych w kraju po II wojnie światowej. Była również bardzo pieczołowicie przechowywana przez Emigrację Niepodległościową, która w Anglii przekazywała młodemu pokoleniu Polaków wiedzę o polskiej historii i świadomość polskich korzeni.
Polska Macierz Szkolna, od początków swojego istnienia, pielęgnowała tradycję Akademii 3 Maja. Uczniowie Polskich Szkół Przedmiotów Ojczystych występowali na scenie Westminster Hall, St Pancras Hall, na Ealingu i w innych salach teatralnych Londynu. Otwarcie Sali Teatralnej w POSKu oznaczyło, że Akademie PMS przeniosły się na stałe do tego naszego polskiego budynku na Hammersmith.
Przez długie lata profil akademii pozostawał ten sam: patriotyczne przemówienia, pieśni, tańce ludowe, scenki dramatyczne z najważniejszych polskich utworów. Uczniowie i dyrekcje szkół sobotnich postrzegali udział w akademii jako zaszczyt i chętnych było zawsze bardzo wielu. Wiedzieliśmy dlaczego jesteśmy w Anglii i jakie mamy obowiązki wobec Ojczyzny.
Postawa ta uległa poważnej zmianie po upadku komunizmu. Zmieniły się relacje pomiędzy Polakami mieszkającymi w Anglii a Krajem. Kultywowanie polskości stało się trudniejsze, a promowanie patriotyzmu jeszcze bardziej.
Zmieniło się też nastawienie do organizowanych przez Polską Macierz Szkolną Akademii 3 Maja. Stało się to szczególnie wyraźne po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Hurapatriotyczne wystąpienia nie przyciągały już widzów – a sala kiedyś była pełna po brzegi – i trzeba było zastanowić się nad przyszłością tych spotkań. I tak w zeszłym roku, po raz pierwszy, powstała idea uhonorowania Konstytucji poprzez pokaz talentów naszych uczniów szkół sobotnich. Ostatecznie sam fakt, że co sobotę systematycznie i z wielkim oddaniem, uczęszczają do szkoły sobotniej podczas gdy ich rówieśnicy angielscy wylegują się w łóżkach zasługuje na nasze uznanie. Chcieliśmy dać dzieciom szansę pochwalenia się swoimi osiągnięciami nie koniecznie patriotycznymi czy akademickimi.
Chętnych było bardzo wielu i zeszłoroczny program wypełniły występy akrobatyczne, artystyczne, muzyczne, żonglerskie. Dzieci bardzo się starały ale ogólne odczucie po akademii było, iż czegoś w tym dniu zabrakło. Że nie można jednak imprezy tej odłączać zupełnie od pamięci Konstytucji. Że występy artystyczne dzieci i młodzieży szkół sobotnich muszą być połączone z elementami poważniejszymi, godnie odwołującymi się do wydarzeń historycznych.
I tegoroczna Akademia 3 Maja, która miała miejsce w niedzielę 1 maja, miała właśnie taki charakter. Wykazała bardzo wysoki poziom umiejętności artystycznych naszych uczniów a zarazem nawiązała do tegorocznej bardzo ważnej rocznicy historycznej: 1050 rocznicy Chrztu Polski. I cały efekt był wspaniały. Gratulacje należą się wszystkim uczestnikom, gdyż przyczynili się do tego, iż akademia wypadła godnie, wzruszająco i sympatycznie. Szkoda trochę, że widzów na sali było nie za wielu, ale akademia odbyła się o godzinie 11 rano, aby nie kolidować ze mszą św. zaplanowaną w Benedictine Abbey na Ealingu z okazji 1050 Chrztu Polski. Niedogodna pora na pewno wpłynęła na frekwencję, a szkoda, bo akademia była na bardzo wysokim poziomie.
Akademię rozpoczęła Krystyna Olliffe, prezes PMS, która powitała gości, zaintonowała Hymn Państwowy, wręczyła odznakę PMS przedstawicielowi szkoły w Milford do przekazania pani Izabeli Miklas-Sikora i zaprezentowała 10-letniego ucznia szkoły im. Królowej Jadwigi z Forest Gate-Ilford, który zagrał Walca A-moll Chopina wprowadzając nas w refleksyjny nastrój poranka.
Konferansjerkę Akademii poprowadzili uczniowie szkoły na Hanwell, którzy również odczytali tekst poświęcony Konstytucji 3 Maja po którym nastąpiło odśpiewanie pieśni ‘Witaj Majowa Jutrzenko’ poprowadzony przez uczniów szkoły w Milford.
Następnie dwie młode uczennice szkoły Mikołaja Reja na Chiswick, Ilonka Piesakowski i Amelka Olbryś w ślicznych strojach krakowskich wdzięcznie zatańczyły polkę. Zaraz po nich Emilia Pałkowska ze szkoły sobotniej na Enfield zaśpiewała pieśń z okresu I wojny światowej ‘Przybyli ułani pod okienko’ a Martyna Halas ‘Białe róże’. Publiczność, oczywiście, dołączyła do refrenów tych znanych i lubianych pieśni.
Rewelacyjne było wystąpienie dwóch braci Julka i Mikołaja Lisiak ze szkoły na Forest Gate-Ilford. Julek zaśpiewał bardzo trudną i dramatyczną pieśń o tematyce patriotyczno-religijnej, ‘Epitafium dla majora Ognia’, a brat jego, Mikołaj akompaniował mu na gitarze. Audytorium przyjęło ten występ z ogromnym entuzjazmem, ale młodzi artyści nie chcieli powtórzyć swego występu na bis!
Następne dwie pieśni zaprezentowane przez uczennice szkoły na Chiswick to ‘Życzenie’ Chopina zaśpiewane przez Melę Mason i ‘Kraj rodzinny’, pieśń stworzona i oryginalnie wykonana przez zespół ‘Tatry’ w Australii, która trafiła również i do Londynu i znalazła się w podręcznikach szkolnych i śpiewnikach. Zaśpiewała ją Natali Łątka akompaniując sobie na gitarze.
Głównym punktem programu akdemii był występ szkoły im. Kardynała Wyszyńskiego na Finchley-Highgate, która powtórzyła program przygotowany na szkolne uroczystości w marcu. Spektakl poświęcony był 1050 rocznicy Chrztu Polski i obejmował przegląd całej historii Polski. Ponieważ pisałam już obszernie na ten temat po wizycie w szkole na Finchely-Highate nie będę się więc powtarzać. Wystarczy, że powiem, że spektakl był świetnie opracowany, przygotowany i przedstawiony. Brawo.
Akademię zakończyła Wiktoria Waśko, ze szkoły na Milford, pieśnią ‘Alleluja’ Leonarda Cohena. Dziewczyna ma piękny, dojrzały głos i na pewno usłyszymy ją jeszcze nie raz i to nie tylko na scenie w POSKu.
Gratulacje dla wszystkich wykonawców i dla PMS, iż znalazła nowy model Akademii 3 Maja.
Aleksandra Podhorodecka