W Konsulacie w Edynburgu miało miejsce oficjalne odsłonięcie makiety pomnika. Pomnik w formie ławeczki pamięci stanie w edynburskim parku The Meadows w pobliżu kampusu uniwersyteckiego. Makietę uroczyście odsłoniła Lady Fraser z Carmyllie oraz konsul Dariusz Adler.
Projekt został wykonany przez polskiego artystę-rzeźbiarza Bronisława Krzysztofa i przedstawia generała, który siedział na ławce. Członkowie zarządu General Stanislaw Maczek Memorial Trust zlecą wykonanie pełnej wersji, gdy zostaną zebrane wystarczające fundusze. W tym momencie na koncie funduszu jest 25 000 funtów, co stanowi ok. jedną trzecia tego, co jest wymagane, aby zakończyć projekt.
Ideę upamiętnienia polskiego przywódcy 1. Dywizji Pancernej od samego początku bardzo aktywnie popierał Lord Fraser. Od pogrzebu generała Maczka w 1994 roku, w podczas którego reprezentował brytyjski rząd, zaczął się interesować historią udziału polskich żołnierzy w czasie II wojny światowej.
– Był zauroczony tą historią i szybko zorientował się, że wiedza na ten temat nie jest wystarczająca wśród Szkotów. I że Polacy już za długo czekają na upamiętnienie ich bohatera – podkreśla Archie Mackay, jeden z powierników fundacji oraz jej rzecznik prasowy, a także bliski przyjaciel Lorda Frasera.
Jego nieoczekiwana śmieć w 2013 r. nie pozwoliła mu zobaczyć ukończonego projektu. Jego żona jednak postanowiła kontynuować dzieło męża i zaangażowała się prace nad pomnikiem.
– Apelujemy do mieszkańców Szkocji, aby poparli ten projekt. Mój mąż uważał, że przeoczenie, że Szkoci nie wznieśli takiego pomnika wcześniej – powiedziała Lady Fraser.
– Dziś jest wielki dzień dla Polaków i mieszkańców Szkocji. Bardzo ważne jest, aby zobaczyli to upamiętnienie generała Maczka, ponieważ był nie tylko bohaterem, ale autorytetem dla wielu polskich żołnierzy, którzy walczyli z nim w czasie II wojny światowej wolność naszą i waszą. Jesteśmy wdzięczni zarządu i patronom za ich pracę oraz wszystkim tym, którzy wspierają projekt, który rozpoczął Lord Fraser – powiedział konsul Adler.
Gen. Maczek zasługuje na większą rozpoznawalność
Oprócz konsula generalnego oraz Lady Fraser wśród honorowych patronów przedsięwzięcia znaleźli się także: prof. Richard Demarco, Lord Cameron of Lochbroom, Heather Goodare, dr George Grubb, Lord Hope of Craighead, dr Andrew Maczek, Karolina Maczek, kapitan Zbigniew Mieczkowski, Robert Ostrycharz oraz Trevor Royle.
– Spotkaliśmy się z bardzo dużym zainteresowaniem brytyjskich mediów. O projekcie do tej pory pisały m.in. szkockie edycje Daily Mail i The Times, The Courier , The Edinburgh Evening News i The Herald. Bardzo mnie to cieszy, bo postać generała Maczka zasługuje na większą rozpoznawalność wśród Szkotów. Nie tylko dlatego, że odegrał kluczową rolę w bitwie o Normandię, uniemożliwiając odwrót tysięcy niemieckich żołnierzy i wyzwolenie ludności Francji, Belgii i Holandii, ale również dlatego że cieszył się dużym szacunkiem wśród mieszkańców Edynburga – akcentuje Archie Mackay.
Miejsce na pomnik zostało wybrane w pobliżu dawnego domu generała i ma pełne poparcie organizacji Friends of the Edinburgh Meadows and Bruntsfield Links.
– Po zakończeniu II wojny światowej, nie był w stanie wrócić do swej ojczystej Polski. Odmówił emerytury wojennej, pracował jako barman. To niesamowita historia i godna podziwu postawa, która trzeba promować – podkreśla.
Magdalena Grzymkowska
Darowizny na rzecz General Stanislaw Maczek Memorial Trust można dokonać przelewem: nr konta: 83-44-00, sort code: 10810625 lub za poprzez PayPal: www.paypal.me/generalmaczek. Czeki można przesyłać na adres: General Stanislaw Maczek Memorial Trust, c/o RAH, BTO Solicitors LLP, 48 St. Vincent Street, Glasgow, G2 5HS.