Jak się zmierzyć z wielkim C?

Co łączy Davida Bowiego, Walta Disneya, Boba Marleya, Steve’a Jobsa, Édith Piaf i Anię Przybylską? Wszystkie te osoby zmarły na raka, czyli nowotwór złośliwy. Według Cancer Research „big C”, jak mawiają Anglicy (od ang. słowa cancer) jest przyczyną 28% zgonów w Wielkiej Brytanii. Jak uniknąć choroby i co robić, gdy usłyszymy druzgocącą diagnozę?

Jedna na trzy osoby

Nowotwór jest chorobą, w którym komórki w określonej części ciała niekontrolowanie rosną i rozmnażają się. Komórki nowotworowe mogą atakować i niszczyć otaczające zdrowe tkanki oraz całe organy. Według danych NHS jedna na trzy osoby zachoruje na jakąś formę raka w ciągu swojego życia. W Wielkiej Brytanii cztery najczęściej spotykane rodzaje raka to rak piersi, rak płuc, rak prostaty i rak jelita grubego. Pamiętajmy jednak istnieje ponad 200 różnych rodzajów nowotworów, a każdy z nich jest diagnozowany i leczony w określony sposób.

Czas to zdrowie

Im szybciej rak zostanie zdiagnozowany, tym większe są szanse na całkowite wyleczenie tej choroby. Zatem pamiętaj o regularnych badaniach przesiewowych i gdy tylko zaobserwujesz niepokojące zmiany zgłoś się do lekarza pierwszego kontaktu.

Pierwszym objawem, który musi być niezwłocznie sprawdzony przez lekarza to grudka, która nagle pojawia się na twoim ciele. To może być lekkie zgrubienie tuż pod skórą, czy ledwo wyczuwalny guzek. Sygnałem ostrzegawczym może też być niewyjaśnione krwawienie lub zauważalna zmiana w pracy jelit. Nie wpadajmy jednak w panikę, gdy coś takiego się wydarzy! W wielu przypadkach powyższe objawy nie będą związane z rakiem i będą spowodowane innymi, nienowotworowymi stanami zdrowia.

Czego rak nie lubi?

Wprowadzenie kilku prostych zmian w stylu życia może znacznie zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka. Są to banalne sprawy takie jak zdrowe odżywianie się, regularne ćwiczenia fizyczne czy ograniczenie palenia papierosów i spożywania alkoholu. Niemniej jednak skłonność do zapadania na raka jest dziedziczna, więc jeśli ktoś w naszej rodzinie chorował na raka, prawdopodobnie jesteśmy nosicielami wadliwego genu (choć naukowcy wciąż nie potrafią zlokalizować, który jest to gen). Wówczas powinniśmy uważać na siebie jeszcze bardziej.

Trafiło na mnie. Co dalej?

Po pierwsze nie panikować. Nasz stan psychiczny ma duże znaczenie i wpływ na sukces dalszego leczenia. Dokładne zdiagnozowanie raka może trwać tygodnie lub miesiące. Ponieważ rak często rozwija się powoli w ciągu kilku lat, oczekiwanie przez kilka tygodni zazwyczaj nie będzie miało wpływu na skuteczność leczenia.
National Institute for Health and Care Excellence (NICE) opracował wytyczne dotyczące skierowań w przypadku podejrzenia raka. Jeśli lekarz GP wystawi odpowiednie skierowanie, pacjenci czekają nie dłużej niż 2 tygodnie na wizytę u specjalisty. W przypadkach, gdy diagnoza zostaje potwierdzona, leczenie rozpoczyna się najpóźniej 31 dni.

Narzędzia w walce

Chirurgia jest priorytetową metodą leczenia większości rodzajów nowotworów, ponieważ miejscowe guzy mogą być zazwyczaj usuwane chirurgicznie. Dwie inne powszechnie stosowane metody leczenia to chemioterapia (silne leki przeciwrakowe) i radioterapia (kontrolowane wykorzystanie wysokoenergetycznych promieni rentgenowskich). Nowatorską metodą, zwłaszcza w leczeniu czerniaka (raka skóry) jest immunoterapia. Jest to metoda, która jest obecnie bardzo szczegółowo badana. Jeśli się okaże skuteczna, to będzie to prawdziwa rewolucja w walce z najbardziej zjadliwą i podstępną chorobą w historii ludzkości.

Anna Lipiecka