Odkryj Legiony z Instytutem Piłsudskiego

W setną rocznicę czynu legionowego oraz wyruszenia Pierwszej Kompanii Kadrowej, rusza druga edycja konkursu Instytutu Józefa Piłsudskiego „Odkryj Legiony”. Pierwsza pod nieco innym tytułem „Odkryj bohatera” miała miejsce rok temu, a jej celem podobnie, jak przy tej okazji, było nie tylko propagowanie działalności Instytutu na zewnątrz, ale uświadomienie dzieciom i młodzieży, jakie znaczenie dla ich świadomości ma kultywowanie pamięci o historii Polski.

 

Termin nadsyłania prac reguluje Regulamin Konkursu – dostępny na stronie internetowej Instytutu, a patronat medialny nad przedsięwzięciem objął „Dziennik Polski”. Organizatorzy zwrócili się również o wsparcie do IPN-u, Wydziału Konsularnego Ambasady RP, Biblioteki Polskiej w Londynie, a także Fundacji SPK.

Tym razem organizatorzy konkursu życzyliby sobie, aby jego uczestnicy zapoznali się z historią Legionów Polskich, dziedzictwem Józefa Piłsudskiego i jego wkładem na rzecz w odzyskanie niepodległości, a także aby odkryli w sobie pasję badawczą przy zastosowaniu różnych technik pisarskich, plastycznych oraz multimedialnych. Koordynator przedsięwzięcia Magdalena Buchczyk dodaje, że jednym z celów konkursu jest również „wciągnięcie młodego pokolenia w zabawę z historią, by stało się ono archiwistami”.

– Ubiegłoroczny konkurs miał również charakter historyczny, ale był konkursem plastycznym. Dzieci wybierały spośród trzech tematów i miały za zadanie przedstawienie w sposób plastyczny postaci historycznej, bohatera codziennego lub jednej z polskich legend. Wieść o konkursie dotarła na grunt polskich szkół sobotnich, ponieważ chcieliśmy zobaczyć, czy szkoły są zainteresowane tego typu inicjatywą. Na naszą propozycję odpowiedziało około 60. dzieci z różnych szkół, m. in. z Brompton, Brighton, czy SPK im. Lotników Polskich przy Ambasadzie RP w Londynie, a efektem tego przedsięwzięcia były również zorganizowane później w Instytucie, oryginalne lekcje muzealne połączone z warsztatami, w których uczestniczyli uczniowie szkół sobotnich. Nie ukrywam, że współpracując archiwami państwowymi, mieliśmy duże możliwości prowadzenia takich lekcji, zresztą że zajęcia edukacyjne zaczęły nas interesować, ale ze względu na brak środków finansowych, tego typu działalność z naszej strony była mocno ograniczona – relacjonowała Magdalena Buchczyk.

 

Inspiracje w ojczyźnie i na blogu

Okazuje się, że nie tak łatwo było rozpisać konkurs na temat 100-lecia czynu legionowego. W tym celu Instytut nawiązał kontakt z nauczycielami historii w polskich szkołach uzupełniających, mi. in. z Iwoną Waśkiewicz ze szkoły im. H. Sienkiewicza, o której Magdalena Buchczyk powiedziała, że bardzo była pomocna w tworzeniu zadań konkursowych, sugerując przy tym potrzeby edukacyjne szkół sobotnich. Z przeprowadzonych rozmów z nauczycielami wynikało, że dzieci i młodzież uczą się historii Polski w szkołach, ale zaproponowana im podstawa programowa jest bardzo okrojona i brakuje w niej tych wycinków historii, która z kolei jest przede wszystkim bliska misji Instytutu, a mianowicie tematyce związanej z I wojną światową i dwudziestoleciem miedzywojennym. W szkołach sobotnich, w klasach starszych, kładzie się nacisk na wydarzenia związane z II wojną światową, ponieważ na tej kanwie przygotowywane są później pytania egzaminacyjne m. in. na poziomie A-Level.

–                    W wyniku rozmów z nauczycielami okazało się, że tematyka I wojny światowej oraz dwudziestolecia w ogóle w szkołach nie są poruszane, związane to jest z pragmatyką zajęć. W brytyjskich szkołach natomiast bardzo dużo mówi się na temat I wojny światowej, natomiast w polskich szkołach niewiele. Polskie dzieci posiadają więc wąska wiedzę z tego okresu, znają natomiast pieśni legionowe, kojarzą postać Piłsudskiego oraz Kasztankę – powiedziała koordynator „Odkrywania Legionów”. W konkursie małe dzieci i młodzi nastolatkowie zaprojektują okładkę płyty – „Pieśni Legionów”, to zadanie zostało również zaproponowane dzieciom ze szkół angielskich, które znajdują się wokół Revenscourt Park. Kolejne zadanie przeznaczone dla starszej grupy dzieci dotyczy opisania przez nie jednego, codziennego dnia z życia legionisty. To zadanie językowe, ale też wymagające wyobraźni i sięgnięcia do dostępnych materiałów historycznych na podany temat.

– Dzieci mają szansę ćwiczyć język literacki i sięgnąć do różnych źródeł wiedzy. Wreszcie trzecia rzecz, dla jeszcze innej grupy to wyzwanie przygotowania materiału multimedialnego, prezentacji – mówiła koordynator.

Uczestnicy konkursu potrzebują inspiracji. W tym celu z pewnością posłużą im wyjazdy do kraju – wakacje w pełni, sezon temu sprzyja – a tam spotkania z rodziną, często wielopokoleniową, wycieczki do miejsc związanych z pamięcią o Legionach. Inspiracji można też szukać na specjalnie w tym celu stworzonym blogu, na którym zostały zamieszczone fotosy archiwalne będące absolutnymi unikatami, które udało się odnaleźć i ocalić: www.odkryjlegiony.tumblr.com. I najważniejszą z inspiracji może okazać się wycieczka rodzinna do Instytutu Józefa Piłsudskiego, miejsca pamięci o polskich oddziałach wojskowych, w których szeregach służyły młode polskie elity, a wśród nich: artyści, portreciści. Wielu z legionistów nie przekroczyło wieku potencjalnych uczestników konkursu. Można się o tym przekonać wybierając się do POSK-u, siedziby Instytutu.

 

To dopiero początek…

Magdalena Buchczyk zapraszając dzieci i młodzież do udziału w konkursie powiedziała, że część najlepszych prac konkursowych zostanie zebrana w całość tworząc materiał edukacyjny właśnie dla szkół uzupełniających. Otrzymają go zainteresowane szkoły. W ten sposób mali Polacy staną się autorami materiałów wykorzystywanych na lekcjach historii w polskich szkołach. Będzie to kontynuacja edukacyjnego zamierzenia Instytutu i zarazem jej nowatorska, dotąd

niepraktykowana forma, ponieważ prace konkursowe będą stawiły uzupełnienie bądź w niektórych przypadkach nawet wykładnię opracowań lekcyjnych na temat tego wycinka polskiej historii.

Magdalena Buchczyk zwróciła się również zapytaniem o możliwości ufundowania jednej z nagród do Fundacji SPK. Nagrodą miałby być wyjazd do kraju. Pomysł wymarzony, gorzej z jego realizacją, ale jeszcze nie postawiono przysłowiowej kropki nad „i”. Dziennik Polski ponowił zapytanie do pracownika Fundacji.

– Fundacja SPK rozważa możliwość ufundowania nagród na konkurs. Rozmowy w tej kwestii trwają, na tą chwilę nie ma jeszcze żadnych konkretnych ustaleń. To prawda, że zwrócono się do nas o możliwość opłacenia wycieczki do Sulejówka dla laureata konkursu, który mógłby pojechać tam ze swoim opiekunem. Jednak decyzja w tej sprawie nie została jeszcze podjęta – powiedziała Barbara Orłowska, która mówiąc o konkursie, podkreśliła że to bardzo ważne przedsięwzięcie, ponieważ według niej należy mówić i nauczać młode pokolenie na temat patriotyzmu. „Patriotyzmu brakowało przez całe lata w Polsce. Ci wszyscy, łącznie z Wałęsą, którzy przyjeżdżali na Wyspy mówili o tym braku oraz o tym, że patriotyzmu uczą się tutaj od nas. Przez uczestnictwo w tym konkursie dzieci poznają ojczyznę dziadków, rodziców i swoją” – podsumowała Barbara Orłowska.

Miejmy więc nadzieję, że podążając za słowem krzepienia patriotyzmu wśród dzieci i młodzieży, uda się wykrzesać kwotę nie bagatela przecież, bo mowa tutaj o 500 funtach, z przeznaczeniem na sfinansowanie wycieczki do Muzeum Piłsudskiego w Sulejówku. Nie ma chyba lepszej okazji i alternatywy do uczestnictwa w pierwszej i tak ważnej lekcji na temat patriotyzmu. Jest szansa, że wizyta tam, zaszczepi w młodym sercu miłość do ojczyzny i jej historii przede wszystkim, na długie lata, a dodatkowo, być może będzie ona tak silna, że stanie się dziedzictwem przyszłych pokoleń. Jest nadzieja…, a jej zmarnować, jak wiadomo, nie wolno. Kto pojedzie i czy w ogóle pojedzie, wszystko przed nami…? Lista laureatów zgodnie z regulaminem konkursu, zostanie ogłoszona podczas uroczystego zakończenia przedsięwzięcia. Wówczas też zostaną rozdane nagrody. Tymczasem organizatorzy konkursu czekają na zgłoszenia i prace. Termin rejestracji szkół został przesunięty do 15 września br., a aktualny regulamin znajduje się na stronie internetowej Instytutu Józefa Piłsudskiego w Londynie.

 

Tekst i fot. Małgorzata Bugaj-Martynowska