V Festiwal Poezji Słowiańskiej w Warszawie „Poezja – drogą do człowieka”

W dniach 11-15 listopada, pod hasłem „Poezja – drogą do człowieka” odbył się w Warszawie V Festiwal Poezji Słowiańskiej – największa i najważniejsza impreza promująca poezję polską za granicą i przybliżająca poezję obcojęzyczną polskim czytelnikom.

Siergiej Głoviuk (L) uhonorowany odznaką Zasłużonych dla Kultury Polskiej za „Antologię Poezji Polskiej” oraz Dariusz Bereski / Fot. Barbara Jurkowska

Wśród zaproszonych gości, czołowych poetów Słowiańszczyzny z Polski i zagranicy, oraz poetów ze słowiańszczyzną związanych znaleźli się m.in.: Lilija Gazizowa przewodnicząca sekcji literatury rosyjskiej i przekładów artystycznych Związku Literatów Republiki Tatarskiej w Kazaniu; Władimir Bojarinow prezes Moskiewskiego Oddziału Związku Pisarzy Rosji; Angela Dimczeva, poetka, krytyk literacki z Bułgarii; Siergiej Głoviuk poeta i wydawca serii antologii poetów słowiańskich, w tym polskiej; Jan Gavura, jeden z najwybitniejszych poetów Słowackich; Marzena Mackojć i Elżbieta Czerniawska, poetki z Wilna; Adam Siemieńczyk, poeta, założyciel grupy PoEzja Londyn, autor antologii „Piękni Ludzie – poezja mojej emigracji”; Mite Stefoski, poeta, dyrektor Wieczorów Poetyckich w Strudze; Stefan Zajonz, poeta i fotografik mieszkający w Bonn; Hrant Alexanian i Vardan Hakobyan z Armenii; poeci polscy mieszkający w Wielkiej Brytanii: Piotr Kasjas, Paulina Krzyżaniak; poeci rosyjscy m. in.: Andrei Szczerbak-Żukow, Elena Korniejewa i Irma Stirlingowa oraz, po raz pierwszy w historii festiwalu, poeci białoruscy: Mira Łuksza, Lidia Malinowska i Wiktor Szwed.

I to właśnie od prezentacji poezji białoruskiej w Centrum Kulturalnym Białorusi, rozpoczęły się obchody V Festiwalu Poezji Słowiańskiej. Twórcy białoruscy opowiadali o roli, jaką pełni w ich życiu praca nad zachowaniem i rozwojem języka. Dziesiątki publikacji, setki artykułów i spotkań; wiele lat poświęconych pracy twórczej, publicystycznej i pedagogicznej przynosi dzisiaj wymierne efekty, gdyż poezja białoruska zajmuje coraz bardziej znaczące miejsce w twórczości europejskiej. Spotkanie, prowadzone przez Aleksandra Nawrockiego i Adama Siemieńczyka, uświetnił występ Tatiany Suzdalskiej.

Następnie, w wypełnionej do ostatniego miejsca Sali Klubu Księgarza na Starym Mieście, rozpoczęło się międzynarodowe spotkanie poetyckie, podczas którego czytano wiersze zgromadzonych gości oraz opowiadano sobie nawzajem o osobistych spotkaniach z poezją. Słuchano również muzyki i śpiewu – występy Ilony Opulskiej z Londynu, Tatiany Suzdalskiej z Moskwy oraz Agnieszki Sztabnik z Warszawy, idealnie wkomponowały się w klimat, jaki panował na sali. Spotkanie zakończył bankiet na cześć zaproszonych gości.

Jednak to nie był koniec tego wieczoru i niezwykła atmosfera wzajemnego odczuwania trwała nadal, przenosząc się wraz z poetami do Domu Literatury i kawiarni „Literatka”, w której odbył się wieczór autorski Danuty Bartosz – wiceprezes Poznańskiego Oddziału ZLP, współorganizatorki Poznańskiego Listopada Poetyckiego. Imprezie pt. „Poeci poetom czytają swoje wiersze” również towarzyszyła muzyka.

Następnego dnia, w Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza miała miejsce oficjalna inauguracja V Festiwalu Poezji Słowiańskiej – zaśpiewał chór Alla Polacca, a gości powitali Jarosław Klejnocki dyr. Muzeum Literatury oraz Aleksander Nawrocki organizator Festiwalu. Aleksander Nawrocki przedstawił zaproszonych gości, pokrótce przypomniał historię Festiwali oraz przybliżył ich idee, po czym zaprezentował przetłumaczony przez siebie i wydany nakładem Wydawnictwa Książkowego IBIS nowy tomik wierszy Liliji Gazizowej pt. „Kanafer” (tatarski bez).

Kolejnym punktem programu było wręczenie odznaczenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Zasłużony dla Kultury Polskiej” wybitnemu poecie rosyjskiemu, Siergiejowi Głowiukowi, autorowi Antologii Poezji Polskiej w edycji dwujęzycznej: polskiej i rosyjskiej.

Marlena Zynger natomiast, uhonorowana została Nagrodą Zasłużonemu Twórcy za pomoc w organizowaniu przez „Poezję dzisiaj” Międzynarodowych Festiwali Poezji – zaproszenie do Stanów Zjednoczonych na World Forum Federation Headquarters.

Momentem o wymiarze niezwykle symbolicznym była wymiana tomików poetyckich – poeci zagraniczni przekazali poetom polskim ich książki poetyckie przełożone na języki obce, a poeci polscy poetom zagranicznym ich książki przełożone na język polski. Upowszechnianie poezji obcojęzycznej jest nie tylko promocją autorów, ale przede wszystkim poszerzaniem przestrzeni twórczej i przesuwaniem granic języków ojczystych, poprzez wzbogacanie ich o nowe konteksty i poetyki. Wiersze czytali Martyna Długoszewska i Dariusz Bereski – Mistrz Mowy Polskiej 2012. Cały czas, zebranym gościom, towarzyszyła muzyka – oprócz wymienionych już wcześniej wokalistek, wystąpiły: Wiktoria Oskroba przy akompaniamencie Justyny Wierbiłowicz oraz Tamara Raven.

Na zakończenie, zaproszeni goście, otrzymali upominki własnoręcznie wykonane przez przybyłe specjalnie na to wydarzenie dzieci ze Szkoły Podstawowej w Bychawie. Ponadto, specjalnie przygotowany na tę okazję wiersz, wyrecytował uczeń Oskar Mituta.

Po krótkiej przerwie, w czasie której można było wymienić tomiki wierszy oraz podzielić się przeżyciami, odbyło się spotkanie z redaktorami naczelnymi Pism Literackich, podczas którego o początkach współpracy i powstaniu „Poezji dzisiaj” opowiadali Aleksander Nawrocki i Stefan Jurkowski. Juliusz Erazm Bolek, wydawca i redaktor naczelny magazynu Enigma opowiedział natomiast o niekonwencjonalnych formach publikacji i promocji poezji.

Wieczorem impreza przeniosła się do Rosyjskiego Ośrodka Nauki i Kultury, w którym miało miejsce spotkanie z poetami rosyjskimi oraz autorski program Marleny Zynger – prezentacja filmu-relacji z widowiska wystawionego w br. na Harendzie, w Zakopanem z okazji 125. rocznicy urodzin Marusi Bunin Kasprowiczowej.

Po dniu wypełnionym niezliczoną ilością ciekawych spotkań poeci tradycyjne zasiedli w kawiarni „Literatka”, gdzie czytali swoje wiersze, śpiewali i zawierali liczne literackie przyjaźnie.

W środę, 14 listopada, goście opuścili Warszawę i udali się na świętokrzyski szlak literacki, aby zwiedzić miejsca związane ze Stefanem Żeromskim (Ciekoty) i Gustawem Herlingiem-Grudzińskim (Suchedniów). W Suchedniowskim Ośrodku Kultury „Kuźnica” odbyła się prezentacja twórczości poetów oraz spotkanie z kieleckim środowiskiem literackim. Ostatnim akcentem festiwalu był koncert poetycko-muzyczny oraz pokaz filmu.

I tak oto, zakończył się V Festiwal Poezji Słowiańskiej festiwal, który po raz kolejny udowodnił jak bardzo jest potrzebny i jak trudno wyobrazić sobie bez niego polskie życie literackie.

Tomasz S. Mielcarek