Jak zostać swoim własnym szefem?

Iwona przyjechała do Wielkiej Brytanii trzy lata temu. Jest wysoce utalentowaną krawcową. Z niczego potrafi wyczarować przepiękne ubrania, których nie powstydziłyby się najlepsze salony mody.

W Polsce Iwona ukończyła szkołę dla kreatorów mody. Próbowała prowadzić swój własny biznes, ale wymogi podatkowe oraz nierzetelni klienci, którzy niechętnie płacili za wykonaną pracę, spowodowali, że Iwona zamknęła swój bankrutujący biznes i z niewielką ilością pieniędzy przyjechała do Londynu. Brak znajomości języka stanowił ogromną przeszkodę w znalezieniu pracy. Początkowo pracowała jako pakowacz owoców w agencji. Za zarobione pieniądze wykupiła kursy języka angielskiego i wieczory spędzała na nauce języka oraz szyciu. Ludzie, którzy z nią pracowali, zauważyli jak piękne nosi stroje i zaczęli prosić ją o różne przeróbki starych ubrań oraz wykreowanie nowych strojów. Początkowo Iwona wykonywała drobne usługi za darmo lub za niewielkie opłaty. Kiedy jednak zgłosiła się do niej dziewczyna z prośbą o zaprojektowanie i uszycie sukni ślubnej za całkiem pokaźną kwotę, Iwona zgłosiła się do naszego biura z zapytaniem w jaki sposób powinna rozliczyć się z tych dodatkowych dochodów. Nie czuła się na siłach, aby porzucić pracę w agencji. Jednocześnie niezbyt miłe doświadczenia z prowadzenia biznesu w Polsce, dosyć skutecznie odstraszały ją od założenia swego własnego biznesu.

FOT. http://worekpomyslow.pl

„W jaki sposób powinnam rozliczyć dodatkowe dochody, które nie pochodzą z pracy w agencji?” – zapytała na wstępie.

„Nie chcę zakładać biznesu, ale ostatnio coraz więcej osób prosi mnie o usługi krawieckie i otrzymuję za to pieniądze. Nie chcę mieć kłopotów z Urzędem Podatkowym i dlatego szukam sposobu w jaki mogłabym się rozliczyć z tych dodatkowych dochodów” – kontynuowała.

Prawo podatkowe w UK

Niestety jedynym sposobem na rozliczenie się z dodatkwych dochodów jest założenie działalności gospodarczej, czyli rejestracja jako Self-Employed. Iwonie pomysł rejestracji nie bardzo się podobał. Obawiała się, że zakładając swój własny biznes będzie zmuszona do płacenia podatku i w szczególności składek socjalnych, odpowiednika polskiego ZUS. Mając wciąż długi w Polsce, nie bardzo miała ochotę na otwieranie nowego biznesu i nowych zobowiązań wobec tym razem państwa brytyjskiego. Do tego dochodziło bezpieczeństwo finansowe wynikające z pracy na etacie. Iwona była bowiem przekonana, że zaczynając swój własny biznes musiałaby zrezygnować z pracy w agencji.

Muszę przyznać, że klienci, którzy mieli doświadczenie z prowadzenia biznesu w Polsce, nie są łatwymi klientami. Mają ogromną wiedzę z przepisów prawa podatkowego, które mogłyby bardzo się przydać w prowadzeniu biznesu w UK. Jak bowiem podkreślałam to wielokrotnie w moich wcześniejszych artykułach, prawo podatkowe w Wielkiej Brytanii niewiele różni się od prawa podatkowego w Polsce. Zarówno w Polsce jak i w UK należy rozliczać się na czas i z wypracowanych zysków płacić podatki. System wprawdzie ten sam, ale podejście zupełnie inne. W Wielkiej Brytanii otwarcie biznesu, czy to działalności gospodarczej (Self-Employment), czy spółki z o.o. (limited company) jest wyjątkowo proste i co najważniejsze nie naraża właściciela biznesu na koszty. W przypadku samozatrudnienia jedyne płatności na rzecz państwa stanowią składki na class 2 National Insurance Conributions w wysokości £2.65 na tydzień, płacone co 6 miesięcy. Po zakończeniu roku podatkowego, który w UK trwa od 6 kwietnia do 5 kwietnia roku następnego, każdy ma minimum siedem miesięcy na wysłanie rozliczenia do urzędu podatkowego (HMRC). Do 31 października należy wysłać rozliczenie podatkowe (Self-Assessment) w formie papierowej. Dla tych, którzy zarejestrują się do rozliczenia drogą elektroniczną (online), termin wysłania mija dopiero 31 stycznia. Natomiast termin zapłacenia podatku, bez względu na sposób rozliczenia, mija 31 stycznia.

„Czy to oznacza, że jeśli teraz założę swoją działalność gospodarczą (Self-Employment), to pierwsze rozliczenie będę wysyłać dopiero po 6 kwietnia 2013 roku, a pierwszy podatek, poza oczywiście znikomą kwotą £2.65 na tydzień przeznaczoną na składki class 2 NIC, będę płacić w styczniu 2014!!!” – pytała z niedowierzaniem Iwona – „Co w takim przypadku powinnam zrobić, aby zarejestrować swój własny biznes? I najważniejsze dla mnie na obecną chwilę, czy muszę zwolnić się z pracy, abym mogła pracować na własny rachunek?”

Więcej niż jedno źródło dochodów

W Wielkiej Brytanii nie ma przepisu mówiącego, że osoby pracujące (Employees) nie mają prawa posiadać swojego własnego biznesu. Każdy ma prawo zarabiać pieniądze w sposób, który mu najbardziej odpowiada. Pod warunkiem, że nie zataja swoich dochodów lub robi coś niezgodnie z prawem, wszystko jest dozwolone. W naszym biurze mamy klientów, którzy jednocześnie mają dochody jako pracownicy (Employees), prowadzą swoją działalność gospodarczą (Self-Employment), są dyrektorami spółek (limited companies) skąd otrzymują wynagrodzenie oraz dywidendy i do tego generują dodatkowy dochód wynajmując mieszkanie w Polsce. Najważniejsze, aby na koniec roku podatkowego w rozliczeniu podatkowym (Self-Assessment) zgłosić wszystkie rodzaje dochodów i zapłacić podatek od wyrobionych zysków. Osoby, które w rozliczeniu podatkowym informują Urząd Podatkowy (HMRC) tylko o dochodach z samozatrudnienia (Self-Employed) postępują niezgodnie z prawem. Zatajają bowiem dochody, o których powinni poinformować urząd. Często spotykam się z przypadkami, kiedy osoby i nierzadko ich „księgowi” Self-Assessment traktują tylko jako deklarację podatkową dotyczącą dochodów z samozatrudnienia. Jest to poważny błąd, który kończy się sprawdzeniem ze strony urzędu i nierzadko dosyś pokażną niedopłatą podatku.

Czasami zdarza się, że przychodzą do nas osoby, które zmuszane są przez niezbyt legalnie działające agencje, aby w celu otrzymania pracy, zarejestrowały się jako osoby samozatrudnione (Self-Employed). Czy każdy rodzaj pracy może być zaliczony jako Self-Employed?

Niestety nie. Rodzaj działaności, aby mogła być traktowana przez urząd podatkowy (HMRC) jako samozatrudnione (Self-Employed), musi spełniać pewne wymogi. Stworzony został w tym celu specjalny test, który używany jest przez Urząd Podatkowy (HM Revenue and Customs) w razie nieporozumień i ma wykazać czy dana osoba jest naprawdę Self-Employed czy jest może „zwyczajnym” pracownikiem, a pracodawca zatrudnia ją na nieodpowiednich zasadach, chcąc uniknąć płacenia podatków za zatrudnioną osobę.

Każdy może założyć własną firmę, jednakże niektóre typy działalności wymagają licencji lub formalnego zezwolenia. Restauracje, opiekunki do dzieci, kierowcy taksówek, sklepikarze, handlarze uliczni muszą posiadać licencję „local authority licence”.

Jeśli nie jesteś pewny czy Twoja praca zalicza się do „self-employed” odpowiedz sobie na te oto pytania:

• Czy wystawiasz swoim klientom faktury?
• Czy oferujesz usługi dla większej liczby klientów?
• Czy ponosisz odpowiedzialność zarówno za straty jak i korzyści twojej firmy?
• Czy jesteś w stanie zatrudnić pracowników w swojej firmie?
• Czy masz kontrolę nad tym co, jak, gdzie i kiedy zostanie wykonane w ramach usług twojej firmy?
• Czy zainwestowałeś własne fundusze w rozwój swojej firmy?
• Czy jesteś w stanie zapewnić podstawowe wyposażenie niezbędne do prosperowania firmy?
• Czy jesteś zmuszony do poprawiania niezadowalających usług Twojej firmy w wolnym czasie i na własny koszt?

Jeśli na powyższe pytania w większości odpowiedziałeś „tak” najprawdopodobniej jesteś „self-employed””, czyli pracujesz na własny rachunek i powinieneś zarejestrować swoją działalność w HM Revenue & Customs.

Kto może założyć własną działalność gospodarczą?

Odpowiedź jest prosta. Każdy może założyć własną firmę, jednakże niektóre typy działalności wymagają licencji lub formalnego zezwolenia. Restauracje, opiekunki do dzieci, kierowcy taksówek, sklepikarze, handlarze uliczni muszą posiadać licencję „local authority licence”.

Nazwa firmy

Nazwą firmy może być imię i nazwisko. Można oczywiście nadać swojej firmie nazwę własną tak, aby od początku odróżniała sie ona od innych i miała swój specyficzny branding.

Jak i kiedy rozliczać się z Urzędem Podatkowym?

Jak już wspomniałam w Wielkiej Brytanii rok podatkowy trwa od 6 kwietnia danego roku do 5 kwietnia roku następnego. Po 6 kwietnia jesteśmy zobligowani przez Urząd Podatkowy do wysłania tzw Self-Assessment, czyli deklaracji podatkowej (odpowiednik polskiego PIT). W deklaracji informujemy tutejszy urząd podatkowy (HMRC) o naszych dochodach, wydatkach związanych z prowadzeniem działalności oraz wypracowanym zysku. Podatek płacimy TYLKO od zysku.

Warto pamiętać, że Urząd podatkowy w UK (HM Revenue & Customs) traktuje podatnika jako osobę, która odpowiada za swoje czyny i jest z gruntu uczciwa. W Polsce wśród urzędników Urzędu Skarbowego niestety wciąż pokutuje przekonanie, że osoba prowadząca swoją działalność gospodarczą to krętacz i oszust i należy dobrze mu się przyjrzeć, bo na pewno ma zamiar oszukać. Dlatego też Polacy przyjeżdżający do UK nie mogą nadziwić się, że Anglicy są tak łatwowierni. „Napiszę im, że mój dochód wynosi „0” a oni i tak uwierzą!” słyszę czasami od nieco „niedoinformowanych” klientów. Niemniej jednak bardzo myli się ten, kto uważa, że łatwo jest ten system obejść i że na deklaracji podatkowej można podać nieprawdziwe dochody. W naszym biurze czasami pojawiają się klienci, którzy próbowali przechytrzyć Urząd Podatkowy i ku ich wielkiemu zdziwieniu sprawy przybrały bardzo nieprzyjemny dla nich obrót. Na szczęście, są to przypadki nieliczne i ogromna większość naszych klientów, to ludzie ze świetnymi pomysłami dbający o reputację i dobry interes swojej firmy.

Wszakże głównym celem otwarcia własnego biznesu jest robienie pieniędzy. Jeśli biznes przynosi zyski to wszyscy na tym korzystają. I właściciel biznesu, i państwo. Dlatego rząd w UK jest bardzo przychylny ludzkiej inicjatywie i nie podcina skrzydeł już na starcie. I dlatego wiele osób, podobnie jak Iwona, korzystają z tych wspaniałych możliwości jakie daje pobyt w Wielkiej Brytanii i realizują to, czego nie udało im się dokonać w Polsce. Zostają swoim własnym szefem.

Dorota Cukierska

Najważniejsze, aby na koniec roku podatkowego w rozliczeniu podatkowym (Self-Assessment) zgłosić wszystkie rodzaje dochodów i zapłacić podatek od wyrobionych zysków.