Rozliczenie podatkowe pracowników (Employees)

Osoby, które pracują na etacie, czyli są pracownkami (Employees), nie muszą rozliczać się z podatku, ponieważ robi to za nich pracodawca (Employer). Po 5 kwietnia każdego roku, czyli po zakończeniu roku podatkowego, pracownik otrzymuje od pracodawcy P60 jako dowód, że został rozliczony z podatku.

Często przychodzą do naszego biura osoby, które pacują na etacie i otrzymali od pracodawcy P60 z prośbą aby rozliczyć ich z podatku. Jedyne, co możemy dla nich zrobić to sprawdzić, czy nie zapłacili za dużo podatku i tym samym czy mogą się starać o zwrot nadpłaconego podatku. W większości przypadków jeśli dana osoba pracowała przez pełne 12 miesięcy dla tego samego pracodawcy i przyznany jej został prawidłowy kod podatkowy, który dla pracowników w roku podatkowym 2012/2013 oznaczony jest jako 810L, nie ma mowy o nadpłaconym podatku, a tym samym nie można liczyć na zwrot. Warto tutaj podkreślić, że zwrot podatku można otrzymać tylko w przypadku, jeśli podatek został nadpłacony. Czyli w sytuacji, kiedy pracownik zapłacił więcej, aniżeli powinien.

Małgosia pracuje jako sklepowa. Zatrudniona została w czerwcu 2012 roku. Jest to jej pierwsza praca w Wielkiej Brytanii. W momencie zatrudnienia otrzymała do wypełnienia formę P46, w której zaznaczyła, że jest to jej pierwsza praca w UK. W związku z tym otrzymała kod podatkowy 810L, co oznacza, że przy naliczaniu pensji brana jest pod uwagę kwota nieopodatkowana (personal allowances), która w roku podatkowym 2012/2013 wynosi £8,100, stąd kod podatkowy 810L. W związku z tym Małgosia do końca roku podatkowego 5 kwietnia 2013 zapłaci dokładnie tyle podatku ile powinna, co oznacza, że nie ma będzie nadpłaty podatku, a tym samym nie może liczyć na zwrot nadpłaconego podatku.

Jakub pracuje dla kilku agencji. W głównej pracy otrzymał kod podatkowy 810L, co oznacza, że przy obliczaniu podatku brana jest pod uwagę kwota nieopodatkowana. W kolejnych pracach przyznano mu kod podatkowy BR, co oznacza, że od każdego zarobionego funta odbierany jest 20% podatek. Po zakończeniu roku podatkowego Jakub powinień podliczyć dochód brutto ze wszystkich prac, następnie odjąć od uzyskanej kwoty £8,100, czyli kwotę nieopodatkowaną i następnie pozostałość pomnożyć przez 20%, czyli przez wysokość podatku. Dzieki tej prostej kalkulacji Jakub uzyska kwotę podatku, który powinien zostać zapłacony. Jeśli kwota zapłacona, będzie większa od kwoty zapłaconej, którą można znaleźć na otrzymanych w roku podatkowym P45 oraz P60, to Jakub będzie mógł starać się o zwrot nadpłaconego podatku.

Przy obliczaniu podatku należy wziąć poda uwagę progi podatkowe (tax thresholds), które Wielkiej Brytanii, podobnie jak w Polsce zależne są od wysokości zarobków. Główny skarbnik Królestwa Brytyjskiego tzw. Chancellor of the Exchequer (u nas po prostu minister finansów) w momencie uchwalenia budżetu (kilka miesięcy przed końcem roku podatkowego, który kończy się 5 kwietnia) decyduje, jakie progi podatkowe będą obowiązywać w następnym roku podatkowym. Budżet poddawany jest głosowaniu i po przegłosowaniu budżetu każdy podatnik wie, ile podatku będzie musiał zapłacić skarbowi państwa w danym roku podatkowym.

Warto pamiętać, że w UK istnieje 0% stopa podatkowa, tzw. personal allowances. Oznacza to, że każda osoba pracująca w UK jest zwolniona z płacenia podatku z pierwszych £ 8,100 rocznego dochodu w roku podatkowym 2012/2013. W roku podatkowym 2011/2012 kwota nieopodatkowana wynosiła £7,475. W tym miejscu pragnę podkreslić, że kwota nieopodatkowana dotyczy wszystkich dochodów w danym roku podatkowym. Nie jest niestety możliwe odliczenie kwoty nieopodatkowanej od każdego rodzaju dochodu np.£8,100 od zarobków jako self-employed i £8,100 od zarobków jako pracownik. W takim przypadku moglibyśmy odliczyć £16,200, co nie jest niestety możliwe. Z dochodów powyżej kwoty nieopodatkowanej tzw. personal allowances należy zapłacić podatek w wysokości 20%, 40% lub nawet 50%.

Zwrot podatku

Jerzy zarobi w roku podatkowym od 6 kwietnia 2012 do 5 kwietnia 2013 £14,000 brutto, pracując na cały etat w fabryce. Jest to jedyna praca, którą Jerzy wykonuje w danym roku podatkowym. W kwietniu po zakończeniu roku podatkowego 2012/13 otrzyma od pracodawcy P60. Jeśli podatek zapłacony za rok 2012/2013 wyniesie £1,180, to nie ma mowy o nadpłacie, a tym samym nie ma sensu starać się o zwrot podatku, którego się nie nadpłaciło. Obliczenie zaczynamy od odjęcia obowiązującej w danym roku podatkowym stawki nieopodatkowanej (personal allowances), czyli od £14,000 odejmujemy £8,100 – kwota, która pozostała po odjęciu £5,900, które objęte jest 20% podatkiem. W związku z tym podatek do zapłacenia za rok 2012/2013 to £5,900 pomnożone przez 20%, czyli £1,180

Jeśli Jurek zapłaciłby np. £1,318 podatku, to mógłby starać się o zwrot nadpłaconego podatku w wysokości £138.

Kiedy podatek może być nadpłacony?

Przypadki, kiedy możemy starać się o zwrot podatku nie są niestety zbyt liczne. Przede wszystkim możemy liczyć na wypłacenie nadpłaconego podatku jeśli pracowaliśmy dla danego pracodawcy niecały rok lub jeśli mieliśmy przerwę w pracy w ciągu roku. Pozostaje jeszcze jedna ewentualność, a mianowicie źle nadany kod podatkowy. Czasami zdarza się, że nasz status nie jest do końca jasny (możemy mieć dwie prace jednocześnie lub nie posiadamy P45 od wcześniejszego pracodawcy) i wtedy otrzymujemy tzw emergency tax code.

Jak czytać kody podatkowe z payslipów?

Kody podatkowe zawierają w sobie kilka członów.

Pierwszy to liczba – wysokość kwoty nieopodatkowanej (personal allowances) w danym roku podatkowym.

Tak więc w roku podatkowym 2011/2012 – była to liczba 745, w roku 2012/2013– 810. Drugi człon to najczęściej litera L – oznacza ona normalny/standardowy próg podatkowy. Jeśli na liście płac (payslip) pracownika widniej kod podatkowy 810L, to oznacza, że obliczając wysokość podatku brana jest pod uwagę kwota nieopodatkowana (personal allowances) w wysokosci £8,100 i tym samym wysokość podatku odbierana od pracownika jest dokładnie obliczona i w takim przypadku nie będzie nadpłaty podatku.

Inaczej sytuacja wygląda jeśli ktoś otrzyma tzw. Emergency kod podatkowy (obliczany na „non cumulative basis”). Jak go rozpoznać? Otóż obok normalnego kodu tj. 810L jest litera W1 lub M1. To oznacza, że podatek obliczany jest na non-cumulative basis. Po polsku – kwota nieopodatkowana nie jest rozłożona na 12 miesięcy. Podatek obliczany jest na podstawie miesięcznych M1 lub tygodniowych W1 zarobków bez uwzględnienia kwoty nieopodatkowanej.

Kolejny rodzaj kodu podatkowego to BR, który oznacza, że zatrudniona osoba ma kilka (więcej niż jedno) zródeł dochodu i tym samym od każdego zarobionego przez nią funta pobierany jest 20% podatek.

Tak jest w sytuacji Darka, który pracuje jako kurier – co stanowi jego główne żródło dochodu i w tej pracy ma kod podatkowy 810L. Jednocześnie w wolne wieczory Darek dowozi pizzę. Ponieważ jego personal allowances (kwota nie objęta podatkiem) jest brana pod uwagę przy naliczaniu wypłat w pracy jako kurier, w drugiej pracy Darek ma odtrącane 20% podatku od każdego zarobionego funta. Oznacza to, że Darkowi w drugiej pracy zabierane jest 20% podatku z całej kwoty, czyli przy dodatkowym zarobku £150 brutto, zarobek netto „na rękę” wynosi jedynie £120, a £30.00 odciągane jest na rzecz podatku.

Na zwrot nadpłaconego podatku mogą też liczyć osoby, które mają swój własny biznes (Sole Trader, Self – Employed) i którzy pracują dla kontrahenta (contractor) jako podwykonawcy (subcontractors). Kontrahent (Contractor) odtrąca od zarobków 20% lub 30% podatku miesięcznie. Następnie osoba samozatrudniająca się (Self-Employed) rozlicza się z Urzędem Podatkowym (HM Revenue and Customs) i często okazuje się, że po odliczeniu kosztów dana osoba zapłaciła więcej podatku od tego, co powinna.

Na zakończenie chciałabym jeszcze raz podkreślić, że zwrot podatku można otrzymać tylko w przypadku jeśli pracownik zapłacił za dużo podatku w danym roku podatkowym, czyli jeśli podatek został nadpłacony.