Każdy z nas chciałby mieć swoje zęby do końca życia. Ale, niestety, zdarza się to rzadko. Prędzej czy później tracimy jeden ząb. Wtedy musimy dokonać wyboru – proteza, most czy implant. To ostatnie wyjście jest najdroższe, ale najtrwalsze. Większość z nas, mówiąc implanty ma na myśli sztuczne zęby. To błąd.
Implant czyli wszczep to nic innego jak substytut korzenia zęba. Jest to rozwiązanie które możemy proponować pacjentom z pojedynczymi brakami jak i rozległymi ubytkami zębów. Utrata nawet jednego zeba prowadzi
w perspektywie czasu do nieodwracalnych zmian w całym układzie żucia. Implanty stomatologiczne dają możliwość przywrócenia funkcji i komfortu własnych zębów.
Jak zbudowany jest implant?
Implanty mają kształt mniej lub bardziej zbliżony do kształtu korzenia zębowego. Jedne wyglądają jak pełne śruby z gwintem na powierzchni, a inne jak perforowane puste cylindry. Większość implantów zrobionych jest z czystego tytanu, inne ze stopu tytanu, a powierzchnia ich pokryta jest rozpyloną plazmą tytanową, lub hydroksyapatytem, czyli porowatą substancją ceramiczną, która ma stymulować wrastanie żywej tkanki kostnej. Na przebieg procesu gojenia ma wpływ bioaktywna powierzchnia implantu oraz budowa zapewniająca przenoszenie sił z konstrukcji protetycznej na powierzchnię implantu oraz dalej na kość, która przyjmuje obciążenie.
Właściwe przygotowanie każdego rodzaju implantów to dobór materiału na ich wykonanie.
Materiał, z którego są zrobione implanty, nie może być szkodliwy dla organizmu człowieka – rakotwórczy, toksyczny czy radioaktywny, nie może też korodować. Musi być zgodny biologicznie, czyli tolerowany przez tkanki żywe – kość obrośnie wówczas wszczep. Czysty tytan, stop tytan-glin-wanad i hydroksyapatyt to podstawowe materiały stosowane do produkcji implantów.
Niektóre firmy produkują implanty również z porcelany (zwykle są zbyt kruche), z tantalu (nie jest tak twardy jak tytan), a także z tlenku aluminium (lubią je przede wszystkim Niemcy, niestety częściej się łamią). Modne były też swego czasu implanty powlekane syntetycznie uzyskiwanym nieorganicznym składnikiem kości. Po kilku latach okazało się jednak, że miejscami zanikał co powodowało utratę przyczepu kostnego.
Tytan zajmuje dziewiąte miejsce pod względem obfitości występowania w przyrodzie. W stanie naturalnym najczęściej spotykany jest jako dwutlenek tytanu – minerał miękki, ale wytrzymały. Stop tytanu został utworzony po to, aby uzyskać tworzywo biozgodne o zwiększonej wytrzymałości. Wyizolowany czysty tytan, zalecany do implantów dentystycznych, ma następujący skład: 99,75% stanowi tytan, 0,05% żelazo, 0,1% tlen, 0,03% azot, 0,05% węgiel, a 0,012% wodór. Zarówno czysty tytan, jak i stop tytanu, wykazują bardzo wysoką odporność na korozję.
Duża różnorodność kształtów implantów świadczy o tym, że nie ma zgodności wśród badaczy co do tego, jaki idealny kształt powinien mieć implant. Jedni uważają, że kość powinna być obciążona siłami skierowanymi prostopadle do podłoża (przez nacisk), przy jak najmniejszym działaniu sił poprzecznych (naprężenie styczne). Zgodnie z tą teorią zostały opracowane implanty śrubowe. Inni badacze, zwolennicy kształtów cylindrycznych, sądzą, że implant zyskuje największą stabilność dzięki wklinowaniu, czyli naprężeniu stycznemu, działającemu na powierzchnię przylegania implant/kość.
Etapy leczenia
Leczenie implantologiczne, nawet przy zakładaniu jednego tylko implantu, musi trwać co najmniej kilka miesięcy. Dzieje się tak, ponieważ tytanowy wszczep musi mieć czas na zespolenie się z kością – tylko wówczas będziemy mieli gwarancję wytrzymałość i bezpieczeństwa użytkowania implantu.
Przebieg leczenia implantologicznego jest nieco bardziej skomplikowany niż przy prostych zabiegach usuwania próchnicy itp. Nie jest to jednak żadna „czarna magia” – warto, żeby każdy pacjent rozważający inwestycje
w implanty był świadomy, co go czeka. Wyjaśnijmy sobie zatem, na czym polegają poszczególne etapy leczenia.
Konsultacja
Aby w ogóle podjąć decyzję o podjęciu leczenia, stomatolog musi najpierw przeprowadzić wywiad i diagnostykę, aby ocenić potrzeby pacjenta oraz wykluczyć ewentualne przeciwwskazania.
Przed samym wszczepieniem implantu należy wykluczyć wszelkie potencjalne źródła zakażenia (np. ubytki spowodowane przez próchnicę), a następnie ocenić stan kości (i ewentualnie podjąć działania w kierunku jej odbudowy).
Pacjent zostaje też skierowany na zdjęcie panoramiczne RTG – pantomograficzne, które jest podstawowym zdjęciem diagnostycznym w stomatologii. Stosowane jest często przesiewowo – z racji na niewielką dawkę promieniowania oraz dużą wartość diagnostyczną. Pozwala na wykrycie ognisk zapalnych oraz zmian chorobowych w obrębie kości szczęki już na etapie zanim pojawią się objawy odczuwalne dla pacjenta. Dzięki temu możliwe jest wczesne rozpoczęcie leczenia stomatologicznego i mniejsza ingerencja w organizm pacjenta.
Etap I – Chirurgiczny
Pierwszym etapem zasadniczego leczenia implantologicznego jest wszczepienie implantu. Mamy tu do czynienia z zabiegiem chirurgicznym, polegającym na „wkręceniu” tytanowej śruby w kość żuchwy lub szczęki.
Gdy implant jest na miejscu, ranę zszywa się. Implant pozostaje zakryty dziąsłem przez kilka miesięcy (zwykle nie dłużej niż pół roku), aby dobrze zespolił się z kością.
Etap II – Protetyczny
Gdy implant na dobre „zadomowi” się w kości, można wykonać i zainstalować docelową protezę.
W tym celu odsłania się implant oraz przygotowuje go odpowiednio pod dalsze prace protetyczne. Po kilkunastu dniach od odsłonięcia implantu (czas na zagojenie się rany), można kontynuować leczenie.
W zależności od zastosowanego systemu oraz od wymagań pacjenta, po zagojeniu się rany, instaluje się korony porcelanowe, mosty protetyczne lub zdejmowane protezy zatrzaskowe.
Gdy brakuje kości
Bonegraft
Czasami w celu umożliwienia wszczepienia implantu konieczne jest zwiększenie ilości kości w miejscu brakującego zęba. W zależności od warunków, uzupełnienie kości przeprowadza się przed rozpoczęciem leczenia implantologicznego lub w trakcie zabiegu wprowadzania implantu. Wykorzystuje się wiórki kostne pozyskane przy opracowaniu łoża implantu lub biomateriały kościotwórcze.
Sinus lift (podniesienie dna zatoki szczękowej)
W niektórych przypadkach utraty zęba bocznego szczęki mała wysokość kości między dziąsłem a zatoką szczękową uniemożliwia wszczepienie implantu. Stosuje się wówczas zabieg wypełnienia biomateriałami przestrzeni pomiędzy dnem zatoki a błoną wyściełającą zatokę. Pozwala to na zwiększenie wysokości kości
i wprowadzenie w to miejsce implantu. Warunkiem przeprowadzenia zabiegu są zdrowe zatoki i negatywny wywiad zapalny.
Ryzyko i Gwarancja
Pacjentów, którzy decydują się na wszczepienie implantów, interesują najczęściej dwie rzeczy: ryzyko odrzutu implantu oraz jaka jest na to gwarancja. W dzisiejszych czasach technika implantacji jest dopracowana po wielu latach doświadczeń, co pozwala na dokładne zdiagnozowanie oraz sprawne wykonanie zabiegu. Dokładna analiza warunków i sposobu rozmieszczenia implantów to pierwszy krok do pełnego sukcesu i zadowolenia pacjentów. Dzisiejsze implanty dają nam gwarancję bezpieczeństwa, trwałości, minimalnych skutków po zabiegowych, dobre samopoczucie oraz natychmiastową niemal funkcję uzębienia. Przy prawidłowej higienie po 10 latach 95% implantów tkwi mocno w kości. Kluczowym okresem jest kilka tygodni po zabiegu implantacji. Wtedy wszczep jest najbardziej narażony na odrzucenie. Pacjent w tym okresie powinien szczególnie uważać
i przestrzegać zaleceń lekarza. Później z biegiem czasu implant im dłużej jest w kości, tym ryzyko jego utraty zmniejsza się. W perspektywie kilku, kilkunastoletniej implant nie zużywa się a jego integracja z kością z roku na rok jest co raz lepsza. Jednak zużywa praca protetyczna, którą należy wymieniać co kilkanaście lat. Znaczna większość pacjentów, która podda się leczeniu implantologicznemu, gdzie wykorzystuje się sprawdzone systemy implantologiczne może liczyć, że uzupełnienie zębów służyć im będzie do końca życia.