Ta pozornie błaha przypadłość, jeśli zostanie zlekceważona, może doprowadzić nawet do utraty zębów. Dlatego jeśli krwawią nam dziąsła lub widzimy inne niepokojące zmiany w jamie ustnej udajmy się do specjalisty. Nie zaniedbujmy też kontrolnych wizyt u dentysty – dzięki temu unikniemy poważnych komplikacji w przyszłości.
Przyczyny paradontozy
Paradontoza, czyli zapalenie przyzębia, zaczyna się zwykle niewinnie i rozwija się stopniowo. Jeżeli ktoś na co dzień nie przykłada dużej wagi do higieny jamy ustnej, może przeoczyć niepokojące sygnały. Zazwyczaj zaczyna się od powstawania kamienia i płytki nazębnej. Dzieje się tak z powodu braku higieny, lub po prostu z czasem. Kiedy zaniedbamy problem i pozwolimy płytce dalej narastać, stopniowo zajmować ona będzie powierzchnię zęba. Bakterie, dla których jest to świetne środowisko do rozwoju spowodować mogą zapalenie dziąseł. Dodatkową przyczyną mogą być urazy mechaniczne i inne infekcje, Kiedy dojdzie do zapalenia, dziąsła mogą stać się obrzmiałe, krwawiące, bolesne. Tworzą się przy nich kieszonki, odsłaniając coraz bardziej ząb i sprawiając, że jest coraz słabiej osadzony w kości. Co więcej, w kieszonkach gromadzą się resztki pokarmu, namnażają się w nich bakterie i pogłębiają problem. Dochodzi do stopniowego obnażenia zęba, rozchwiania i w końcu jego wypadnięcia.
Objawy paradontozy
Podstawowe objawy paradontozy to stany zapalne dziąseł (dziąsła stają się nabrzmiałe, czerwone, bolesne) oraz chwiejące się zęby. Chorobie towarzyszyć może nieświeży zapach z ust.
Nieleczona paradontoza prowadzi do coraz większego rozchwiania zębów, co ostatecznie kończy się ich wypadaniem.
Leczenie paradontozy
Skuteczne leczenie paradontozy może zapewnić tylko i wyłącznie stomatolog. Oprócz dokładnego oczyszczenia miejsc namnażania się bakterii, należy wyleczyć wszelkie stany zapalne.
W walce z paradontozą stosuje się antybiotykoterapie oraz specjalne zabiegi, które zmniejszają zjawisko chwiania się zębów.
Nie da się ukryć, że zdecydowanie najlepszym sposobem pokonania paradontozy jest odpowiednia profilaktyka. Aby uniknąć kłopotów, należy dbać o higienę jamy ustnej – szczotkować zęby miękką szczoteczką po każdym posiłku, stosować nici dentystyczne oraz płyny do płukania jamy ustnej.
Nie bez znaczenia pozostają także regularne wizyty kontrolne u dentysty. Pozwalają one wykryć paradontozę we wczesnym stadium.
Krwawienie dziąseł
Krwawienie z dziąseł to przypadłość bardzo często bagatelizowana. O ile wynika tylko i wyłącznie z niewłaściwego sposobu mycia zębów lub ze złej szczoteczki, problem łatwo naprawić. Gorzej, gdy krwawiące dziąsła są objawem poważniejszego schorzenia.
Przyczyny krwawienia dziąseł
Najbardziej oczywistym powodem krwawienia jest po prostu mechaniczne uszkodzenie dziąsła np. przez zbyt twardą szczoteczkę do zębów.
Inne możliwe przyczyny to m.in. stany zapalne dziąseł czy paradontoza, ale też niedobory witamin, problemy z krzepliwością krwi, cukrzyca i różnego rodzaju choroby wątroby.
Zapobieganie krwawieniu dziąseł
Podjęcie odpowiednich środków zapobiegawczych i terapeutycznych w przypadku krawiących dziąseł zawsze warto skonsultować ze stomatologiem.
Brak leczenia lub nietrafne wskazanie przyczyn powstawania krwawień wiąże się z ryzykiem eskalacji problemu, co w ostatecznym rozrachunku może skończyć się paradontozą i poważnymi stanami zapalnymi dziąseł.
Samemu natomiast warto zadbać o odpowiednią higienę jamy ustnej. Szczotkowanie, stosowanie nici dentystycznych oraz płukanie jamy ustnej zatrzymuje rozwój bakterii i ogranicza ryzyko wystąpienia stanów zapalnych.
Nie zaszkodzi także spróbować specjalnych produktów (past, płynów) przeznaczonych dla osób z wrażliwymi dziąsłami.
Starym domowym sposobem na krwawiące dziąsła jest płukanie jamy ustnej naparem z szałwii lub rumianku.
Regularne szczotkowanie zębów jest skutecznym sposobem utrzymania prawidłowej higieny w obrębie jamy ustnej i zębów. Zabieg ten pozwala ograniczyć powstawanie próchnicy, chorób przyzębia, ale również eliminuje nieświeży oddech, usuwa miękki nalot, płytkę bakteryjną i resztki pokarmowe.
O skuteczności szczotkowania zębów decyduje częstotliwość wykonywania owego zabiegu, sposób szczotkowania, odpowiednia szczoteczka i pasta do zębów. Dobór metody szczotkowania zębów jest uzależniony od kilku czynników: wieku, stanu uzębienia i przyzębia, ale także od sprawności manualnych danej osoby. Uwaga! Czynnością nie mniej ważną jest regularne oczyszczanie języka. Przestrzega się przed nadmiernym uciskiem wywieranym przez szczoteczkę podczas czyszczenia zębów, może to prowadzić do nieodwracalnych zmian w przyzębiu, ubytków abrazyjnych, krwawień i innych zaburzeń. Największe kontrowersje budzi popularne „szorowanie” zębów, które może przynieść więcej strat niż pożytku. Ponad 75% użytkowników szczoteczki skarży się na krwawienia po szczotkowaniu – jest to ostateczny znak przemawiający na korzyść zmiany metody szczotkowania.
Metody szczotkowania:
- Metoda roll (obrotowo-wymiatająca)
- Metody wibrujące (Bass, Stillmann, Charters)
- Metoda okrężna (Fones)
- Metody: pionowa i pozioma
Metoda roll
Wskazana jest u osób borykających się z chorobami przyzębia. Jest to metoda „dziąsło-zęby”. Szczoteczka ustawiona jest pod kątem 45˚ – w ten sposób przyszyjkowe części zębów są pomijane. Stosując metodę roll osoba wywijająca szczoteczką wykonuje ruchy obrotowo-wymiatające – główka szczoteczki przesuwana jest po dziąsłach i koronach zębów. Niestety, sposób ten nie należy do skutecznych, niemniej jednak jest małoinwazyjny w przypadku chorób przyzębia. Co zatem robić, aby metoda roll była skuteczna? Otóż zaleca się wykonywać 4-6 ruchów wymiatająco-obrotowych w jednym czyszczonym miejscu, a główka szczoteczki musi obejmować trzy sąsiednie zęby.
Metody wibrujące
Bass
Metoda ta skutecznie usuwa płytkę bakteryjną z kieszonek dziąsłowych. Wystarczy ustawić włosie szczoteczki (wyłącznie miękkiej) pod kątem 45˚ w okolice szyjek zębów – muszą być one skierowane do wierzchołków korzeni zębów. Polega ona na wykonywaniu niewielkich poziomych ruchów drgająco-wibrujących – w ten właśnie sposób końce włosia szczoteczki wnikają do kieszonki dziąsłowej i skutecznie oczyszczą okolice przydziąsłową. Wykonuje się ok. 5 powtórzeń – każde składające się z mniej więcej 30 ruchów. Uwaga! W tym przypadku nie wolno szorować zębów, bowiem może to spowodować uszkodzenie szkliwa i obnażenie korzeni.
Stillmann
Szczoteczkę układa się poziomo pod kątem 45˚ skierowaną włosiem do wierzchołka korzenia aczkolwiek należy mieć na uwadze, że włosie musi częściowo znajdować się na dziąśle, a częściowo na koronie zęba. Przyciśniętą do dziąsła szczoteczkę „wywija się” w kierunku powierzchni żujących z jednoczesnym ruchem poprzecznie-wibrującym o niewielkich drganiach. Metoda ta uważana jest za masująco-oczyszczającą i polecana jest m.in. przy recesji dziąseł.
Charters
Tak jak w przypadku metod Stillmanna i Bassa, tak i metoda Chartersa polega na ułożeniu szczoteczki poziomo pod kątem 45˚ lecz w tym wypadku w kierunku płaszczyzny zgryzowej (włosie szczoteczki winno znajdować się częściowo na dziąśle i częściowo na koronie zęba i być skierowane do powierzchni żującej/brzegu siecznego). Szczoteczką wykonujemy ruchy obrotowe przy jednoczesnym i równomiernym ucisku na dziąsła. Metoda ta nie jest łatwa do opanowania, a wykonywana w sposób niewłaściwy może spowodować szkodliwe działanie na dziąsła. Polecana jest szczególnie pacjentom z chorobami przyzębia (ze stwierdzoną recesją dziąseł i/lub utratą ich konturu).
Metoda okrężna (Fones)
Technika ze względu na swoją łatwość zalecana jest dzieciom oraz osobom upośledzonym, polegająca na ułożeniu szczoteczki pod kątem prostym do dziąsła i wykonywaniu okrężnych ruchów obrotowych. Dzięki tej metodzie zostaje usunięta płytka nazębna z powierzchni gładkich, niemniej płytka zalegająca na powierzchniach stycznych nie zostaje usunięta.
Metody: pionowa i pozioma
Pionowa
Polega na ułożeniu włosia szczoteczki pionowo do powierzchni językowych zębów przednich (wzdłuż ich osi) poczym „wymiatamy” zalegające resztki pokarmowe.
Pozioma
Polega na ułożeniu włosia szczoteczki wzdłuż długiej osi zębów (powierzchnie żujące zębów bocznych). Szczotkowanie polega na wykonywaniu ruchów „tył-przód”. Dozwolone jest również wykonywanie delikatnych ruchów obrotowych.
Nie zwlekaj i umów się na wizytę dentysty.
Dr Sebastian Kwiatkowski