Jak przejść przez rozwód?

Jest oczywistym, że rozwód może być jednym z najbardziej traumatycznych przeżyć dla każdej pechowej osoby stojącej przed tą trudną sytuacją końca związku, często zawierającą konflikty dotyczące dzieci i/lub współdzielonego dobytku.

We wszystkich dziedzinach prawa dotyczącego sporów pomiędzy skłóconymi stronami, niezależnie czy chodzi o odszkodowania związane ze szkodami niemajątkowymi czy prawem pracy. Wielką zaletą jest umiejętność odsunięcia na bok osobistych uczuć, dotyczących sprawy i analityczne podejście do niej, jako do realizacji planu, który chcesz osiągnąć dzięki pomocy systemu prawnego i posiadanego materiału dowodowego. Dotyczy to także znajomości kolejnych kroków, podejmowanych w celu rozwiązania sporu na drodze sądowej. W żadnej dziedzinie nie jest to istotniejsze niż w przypadku rozwodów – niestety, jest to także zazwyczaj najtrudniejsze. Poniższy artykuł ma jedynie przedstawić ogólny zarys postępowania i pojedyncze porady. Szukaj profesjonalnej, kompleksowej pomocy prawnej przed podjęciem jakichkolwiek kroków prawnych – możesz kwalifikować się do otrzymania bezpłatnej pomocy prawniczej (patrz niżej, a także do naszego poprzedniego artykułu, opublikowanego 24 czerwca w „Dzienniku Polskim”).

Darmowa pomoc prawna
Możesz kwalifikować się do darmowej pomocy prawnej, o ile spełniasz określone warunki, wymagane w tym celu. Zawierają one:
ilość pieniędzy, którą posiadasz (dochody, oszczędności…);
przedmiot sporu;
zakres pomocy prawnej, której potrzebujesz;
szanse pozytywnego zakończenia sprawy na Twoją korzyść.
Zazwyczaj możesz otrzymać darmową pomoc prawną w przypadkach dotyczących przemocy domowej – niezależnie od pozostałych warunków.

Wpisz w Google hasło „legal aid eligibility calculator” i wprowadź swoje dane. Możesz także uzyskać szczegółowe informacje pod adresem www.legalservices.gov.uk. Nie gwarantuje to, że otrzymasz pomoc prawną, ale powinno dać Ci dobry ogląd tego, czy się do niej kwalifikujesz.
Jurysdykcja
Jeśli jedna ze stron jest polskiego pochodzenia, bądź akt ślubu miał miejsce w Polsce, możliwe, że rozwód kwalifikuje się do przeprowadzenia pod jurysdykcją polskiego prawa. Ten artykuł zakłada, że jest zgoda na jego przeprowadzenie według zasad prawnych Anglii i Walii – w przypadku niejasności bądź sporu, dotyczącego jurysdykcji, zdecydowanie zalecamy konsultację z prawnikiem, specjalizującym się w rozwodach. Zazwyczaj możesz otrzymać rozwód w Wielkiej Brytanii, jeśli:
małżeństwo jest uznawane przez prawo Anglii i Walii (zazwyczaj jest to równoważne ze zgodnością z lokalnym prawem w kraju, gdzie odbył się ślub);
posiadasz stałe miejsce zamieszkania na terenie Anglii i Walii (nawet, jeśli spędzasz dużo czasu żyjąc lub pracując za granicą).

Podstawy rozwodu:
Rozwód nie może zostać przeprowadzony w ciągu pierwszego roku małżeństwa. Oprócz tego, jest tylko jeden powód, dla którego może zostać przeprowadzony – jego nieodwracalny rozpad. Jednakże, musi to zostać zaprezentowane, jako naruszenie jednego z następujących punktów:
cudzołóstwo strony przeciwnej (nie możesz wystąpić o rozwód na podstawie popełnienia zdrady małżeńskiej przez samego siebie);
nieodpowiedzialne zachowanie;
opuszczenie przez partnera na okres przynajmniej dwóch lat;
dwuletnia separacja przy zgodzie strony przeciwnej;
pięcioletnia separacja.

Nieodpowiedzialne zachowanie – często stosowane jest jako termin wykorzystywany, gdy małżeństwo nie kwalifikuje się do rozwodu z żadnego innego powodu. Jak łatwo się domyślić, żadna ze stron nie ma zazwyczaj problemów z określeniem przykładów nieodpowiedzialnego zachowania, gdy dochodzi do sytuacji w której oboje małżonkowie uważają, że rozwód to jedyne rozwiązanie. Często pojawiają się problemy, dotyczące strony przeciwnej, kwestionującej wykorzystanie tego terminu, co powoduje niepotrzebne oskarżenia zwrotne i kłótnie, dotyczące pozwu w każdym, najdrobniejszym detalu. Dopóki podany przykład „nieodpowiedzialnego zachowania” nie jest w oczywisty sposób nieprawdziwy, tańszym i prostszym rozwiązaniem jest po prostu zaakceptowanie wniosku na podstawie tego punktu – nie wywiera to żadnego wpływu na dalsze losy małżonków.

Trzy części rozwodu
Rozwód, jako taki – jest to w rozumieniu prawa wydarzenie efektywnie kończące umowę małżeńską i pozwalające obu stronom na ponowne wejście w związek, o ile mają taką ochotę. Oficjalnie akt, kończący małżeństwo nazywany jest dekretem uprawomocniającym („decree absolute”).
Mówiąc najprościej, kto, co otrzymuje i jak wysokie alimenty będą płacone stronie. Ta część znana jest, jako „odciążenie wtórne” („ancillary relief”) i termin ten wciąż może się pojawiać na oficjalnych dokumentach prawniczych. Od 6 kwietnia 2011 roku, oficjalny termin sądowy brzmi „wniosek o regulację finansową” (Application for a Financial Remedy).

Ustalenia dotyczące dzieci – jeśli dotyczy, prawo do opieki, alimenty, prawo do kontaktu z dziećmi dla strony nie posiadającej prawa do opieki.

Przebieg sprawy:
Którakolwiek ze stron składa tzw. wniosek o wyrok małżeński (Application for a Matrimonial Order), załączając, gdy są potrzebne, „wnioski o regulację finansową” (Application for a Financial Remedy) i ustalenia, dotyczące dzieci.

Wniosek dostarczany jest stronie przeciwnej, znanej jako „respondent”, która ma siedem dni na potwierdzenie otrzymania tego dokumentu – ma to na celu jedynie konfirmację dostarczenia oraz określenie, czy akceptuje wniosek, czy też będzie się bronić przed zarzutami w nim zawartymi.
Respondent ma następnie dodatkowe 21 dni od momentu ostatniego terminu potwierdzenia otrzymania wniosku, na złożenie odpowiedzi.
Sędzia rejonowy rozważa wniosek i odpowiedź na niego. Jeśli podstawy do rozwodu są spełnione, jest on oficjalnie dołączany do sędziowskiej listy ogłoszenia „decree nisi”. „Decree nisi” – to nieco więcej, niż jedynie czytanie wszystkich wniosków, zawartych na liście sędziowskiej. Żadna ze stron nie ma obowiązku stawienia się, ale samo wydarzenie jest jawne i dostępne dla osób zewnętrznych. Sześć tygodni po wyczytaniu „decree nisi” składający wniosek może ubiegać się o wyrok uprawomocniający. Małżeństwo jest teraz oficjalnie zakończone. Warto zauważyć, że wyrok uprawomocniający nie może zostać wydany, dopóki wszystkie sprawy związane z rozwodem, włączając „wnioski o regulację finansową”, nie zostaną rozwiązane. Jeśli obie strony zgadzają się odnośnie wszystkich trzech elementów, zazwyczaj nie ma potrzeby, aby zatrudniać prawnika. Formularze rozwodowe mogą zostać uzyskane w najbliższym sądzie, a różnego rodzaju koszty i stawki sądowe nie powinny przekraczać kwot £350. „Bezsporny” rozwód może zostać dokonany nawet w 16 tygodni, a żadna ze stron nie ma nawet obowiązku stawienia się w sądzie. Jednakże, jeśli nie ma zgody pomiędzy stronami i żadna z nich nie chce się „ugiąć”, „wniosek o regulację finansową” może szybko doprowadzić do rosnących kosztów prawnych, co powinno być poważnie rozważone w odniesieniu do stawki sprawy. Nie ma sensu ponosić kosztów sądowych w wysokości £10.000, jeśli taka sama jest wartość dóbr, o które toczy się spór. Oczywiście, sprawa wygląda zupełnie inaczej, gdy wartość jest dużo większa, na przykład £100.000.
Podobnie, jeszcze bardziej osobisty element, jakim jest prawo do opieki nad dziećmi i elementy związane z alimentami, może prowadzić do przedłużających się batalii prawnych. Właśnie z tego powodu starano się znacznie uprościć i zmodernizować przepisy dotyczące prawa rodzinnego, które weszły w życie 6 kwietnia 2011. roku.

Prawo rodzinne
Poza zmianami kosmetycznymi – na przykład, nie ubiegasz się już dłużej o „rozwód”, lecz o „wyrok małżeński” – nowe zasady miały uczynić prawo rodzinne znacznie bardziej przyjaznym i dostępnym – motywem była zachęta do innych sposobów rozwiązywania konfliktów małżeńskich w celu zejścia się pary.

Alternatywne sposoby rozwiązywania sporów
Np. zanim „wniosek o regulację finansową” może zostać zaakceptowany przez sąd, para musi udać się na spotkanie, dotyczące mediacji i oceny – razem lub osobno. Są one prowadzone przez wyspecjalizowanego mediatora rodzinnego, który postara się doprowadzić parę do ugodowego rozwiązania. Jedynie za ich podpisanym, pisemnym potwierdzeniem, informującym o fakcie odbycia się spotkania i potwierdzeniu faktu niemożliwości osiągnięcia porozumienia na drodze ugodowej lub w przypadku nie stawienia się respondenta, wniosek zostanie zaakceptowany przez sąd. Nawet, gdy postępowanie sądowe toczy się w najlepsze, Regulamin Postępowania Rodzinnego mówi, że za każdym razem, gdy sprawa ponownie trafia przed sąd, możliwość ugodowego rozwiązania powinna zostać rozważona ponownie. Jeśli ocena tak sugeruje, posiedzenie zostaje przesunięte tak, aby para mogła otrzymać informacje na temat możliwego alternatywnego rozwiązania, bądź udać się na sesję mediacyjną, czy też postarać się osiągnąć porozumienie w inny sposób. W przeciwieństwie do spotkania, wymienione środki nie są obowiązkowe i każda ze stron może odmówić. Jednakże, takie działanie powoduje zazwyczaj jeszcze większe koszty prawne i przeciąga sprawę. Alternatywne sposoby rozwiązania sporów są definiowane, jako metody rozwiązywania sporów włączające mediację. Ich wspólnym mianownikiem jest usiłowanie osiągnięcia szybszego i tańszego rozwiązania dla obu stron, niż przechodzenie przez pełny proces sądowy – z oczywistym zyskiem dla obu zainteresowanych stron, dzieci, a także sądu.